W art. 7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zawartych jest szereg zwolnień od podatku od nieruchomości. Jednym nich jest zwolnienie gruntów i budynków wpisanych indywidualnie do rejestru zabytków, pod warunkiem ich utrzymania i konserwacji zgodnie z przepisami o ochronie zabytków, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Jest to zwolnienie o charakterze przedmiotowym oraz ustawowym. Przedmiotowy charakter zwolnienia oznacza, że dotyczy ono określonej nieruchomości (zabytku), niezależnie od tego kto jest właścicielem tej nieruchomości. Natomiast ustawowy charakter zwolnienia oznacza, że jest ono stosowane w trybie tzw. bezdecyzyjnym a więc bez konieczności wydania decyzji przez gminny organ podatkowy. To ustawa jest podstawą do niepłacenia podatku.
Jak z powyższego wynika omawiane zwolnienie występuje w razie spełnienia trzech warunków:
- „Grunt i budynek muszą być wpisane indywidualnie do rejestru zabytków;
- Grunt i budynek muszą być utrzymywane i konserwowane zgodnie z przepisami o ochronie zabytków;
- Nie mogą być one zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej.”
Rodzaje nieruchomości nie podlegających opodatkowaniu
Z omawianego zwolnienia mogą korzystać jedynie te grunty, które co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Oznacza to, że inne grunty niż wymienne w art. 2 ust.2 po spełnieniu przesłanek, mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania. Omawiane zwolnienie poza gruntami dotyczy także budynków, nie odnosi się natomiast do budowli.
Budynkiem w rozumieniu ustawy jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadający fundamenty i dach. Budynkiem są więc przykładowo kamienice, pałace, obiekty gospodarcze. Nie są budynkami na przykład murowane ogrodzenia.
Grunt lub budynek może być zwolniony od podatku od nieruchomości gdy spełnia trzy podane wyżej warunki. Pierwszym z tych warunków jest indywidualny wpis do rejestru zabytków.
Zasady wpisywania do rejestru zabytków oraz definicję zabytku określa ustawa z 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Zgodnie z tą ustawą rejestr zabytków dla zabytków znajdujących się na terenie województwa prowadzi wojewódzki konserwator zabytków. Zabytki nieruchome wpisuje się do rejestru na podstawie jego decyzji, która jest wydawana z urzędu lub na wniosek właściciela zabytku lub użytkownika wieczystego gruntu, na którym zabytek się znajduje. Wpis do rejestru ujawnia się w księdze wieczystej danej nieruchomości na wniosek wojewódzkiego konserwatora. Informacje o wpisie ogłasza się również w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
Wpis do rejestru zabytków musi mieć charakter indywidualny. Oznacza to, że wpisany musi być wyłącznie grunt bez budynku lub budynek bez gruntu. W sytuacji gdy tylko budynek jest wpisany do rejestru zabytków, to grunt pod nim nie korzysta ze zwolnień.
Wojewódzki konserwator zabytków sprawuje również kontrolę w zakresie wykonania przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Kompetentny jest on zatem do stwierdzenia czy zabytek jest utrzymywany i konserwowany w sposób prawidłowy. Właściwe utrzymywanie i konserwacja nieruchomości jest drugim warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku od nieruchomości.
Trzecią okolicznością włączającą stosowanie zwolnienia jest zajęcie nieruchomości gdzie nie jest prowadzona działalność gospodarcza. Jeżeli zatem budynki lub grunty w całości lub części są wykorzystywane na przykład na restauracje, hotele, domy wczasowe, to nie korzystają one ze zwolnienia. Jeżeli działalność gospodarcza jest prowadzona tylko na części budynku lub gruntu, to tylko ta część jest wyłączona ze zwolnienia.
Przez zajęcie na działalność gospodarczą należy rozumieć wyodrębnienie budynku do prowadzenia takiej działalności. Jeżeli na przykład goście hotelowi spacerują po przylegającym do budynku parku, to nie oznacza to, że park jest zajęty na potrzeby działalności gospodarczej.
Na koniec należy zauważyć, że działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych to działalność o której mowa w przepisach ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Jest to więc zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Nie jest działalnością gospodarczą działalność rolnicza lub leśna a także wynajem turystom pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych znajdujących się na obszarach wiejskich przez osoby ze stałym miejscem pobytu w gminie położonej na tym terenie, jeżeli liczba pokoi przeznaczonych do wynajęcia nie przekracza pięć.
Obowiązek składania informacji i deklaracji dotyczących nieruchomości
Podatnik który stwierdzi, że jego nieruchomość spełnia warunki do objęcia zwolnieniem nie uiszcza podatku od nieruchomości. Pomimo tego podatnik ten powinien wykazać grunt lub budynek w składanej przez siebie informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych lub deklaracji na podatek od nieruchomości. Zgodnie bowiem z art. 6 ust.10 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych obowiązek składania informacji i deklaracji dotyczy również podatników korzystających ze zwolnień od podatku.
Jeżeli przesłanki do zwolnienia z opodatkowania powstaną w trakcie roku, to obowiązek podatkowy wygaśnie od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wystąpiła przesłanka do zwolnienia. Podobnie ma to miejsce w sytuacji gdy w trakcie roku powstanie okoliczność uniemożliwiająca korzystanie ze zwolnienia od opodatkowania. Wówczas obowiązek podatkowy powstanie od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniała taka okoliczność. W tego typu sytuacjach podatnik powinien skorygować złożone przez siebie wcześniej informacje lub deklaracje.
Należy zauważyć, że zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Interpretacja przepisów dotyczących zwolnienia jest więc zawsze zawężająca. Organy podatkowe interpretują więc przepisy prawne bardzo ściśle i nigdy nie rozszerzają ich stosowania.
Nasz doświadczony zespół prawników specjalizujących się w prawie budowlanym oferuje skuteczną pomoc prawną. Zapewniamy analizę umów, reprezentację klientów w sporach budowlanych oraz profesjonalne doradztwo w zakresie przepisów budowlanych. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać fachową opiekę prawną.