Deweloperzy i firmy budowlane nie mogą dowolnie umieszczać w umowach korzystnych dla siebie zapisów. Przepisy prawa, w tym zwłaszcza kodeks cywilny, wprowadzają istotne ograniczenia co do treści umów zawieranych z konsumentami. Celem regulacji prawnych jest ochrona konsumentów, traktowanych jako słabszych podmiotów na rynku.
Już od kilkunastu lat obowiązują przepisy kodeksu cywilnego, które wprowadziły regulacje dotyczące klauzul niedozwolonych w umowach z konsumentami, czyli tzw. klauzul abuzywnych.
Na straży zapisów kodeksu cywilnego stoi Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który prowadzi rejestr klauzul abuzywnych. Do rejestru tego są wpisywane poszczególne zapisy umowne, które decyzją Prezesa UOKiK czy wyrokiem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznane zostały za niezgodne z prawem. Na dziś jest tam aż 6134 wpisanych pozycji.
Wiele wpisów w rejestrze dotyczy branży nieruchomości. Oznacza to, że wiele firm budowlanych i deweloperów umieszcza w swoich umowach zapisy niedozwolone. Naraża to firmy na ryzyko uznania umowy w części za nieważną, a ponadto na ryzyko dotkliwej odpowiedzialności finansowej przed UOKiK. Ważne jest więc by w umowach nie umieszczać niedozwolonych zapisów. Przynosi to korzyści i firmom i ich klientom.
Do najpopularniejszych niedozwolonych postanowień należą:
- „zapisy o karach umownych – początkowo Prezes UOKiK dopuszczał kary umowne jeżeli ich wysokość nie była wygórowana. Aktualnie niedozwolone jest zastrzeganie żadnych kar umownych, bez względu na ich wysokość;
- zapisy o dopuszczalnej zwłoce w budowie czy wydaniu nieruchomości – umowa nie może przewidywać, że firma nie będzie ponosić odpowiedzialności za zwłokę;
- możliwość odstąpienia od umowy w razie zwłoki w zapłacie ceny, bez wyznaczania terminów dodatkowych;
- przyjęcie fikcji doręczenia korespondencji, w razie zmiany adresu przez klienta;
- wprowadzenie jako sądu właściwego do rozpoznawania sporów sądu położonego w siedzibie firmy;
- nakładanie na klienta obowiązku zapłaty kosztów windykacji;
- określanie ceny sprzedaży w sposób niejednoznaczny, w tym przy użyciu kilku składników – niedozwolony jest zapis np.: cena sprzedaży wynosi 500 zł powiększone o podatek VAT, czy 500 zł + 23% VAT;
- klauzula, że klient zrozumiał umowę czy że ją negocjował;
- uzależnianie ostatecznej wysokości ceny od różnego rodzaju okoliczności (od ostatecznych pomiarów mieszkania, od stawki podatku, od terminów płatności);
- możliwość dokonania odbioru jednostronnego – jest to zakazane nawet w przypadku niestawiennictwa klienta na wyznaczony termin;
- wprowadzanie ograniczeń dla klienta w odmowie podpisania protokołu odbioru;
- uzależnianie zwrotu ceny od pozyskania nowego nabywcy nieruchomości;
- długie terminy na zwrot ceny, wynoszące kilka miesięcy;
- pozbawianie klienta możliwości składania odwołań w procesie inwestycyjnym.”
Są to tylko przykładowe zapisy, wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych. Nie może ich stosować żadna firma budowlana i deweloperska. Do rejestru wpisywane są stale kolejne postanowienia i warto to śledzić na stronie internetowej UOKiK: www.uokik.gov.pl
Oferujemy kompleksowe usługi prawne w dziedzinie prawa budowlanego. Nasi prawnicy posiadają wiedzę i doświadczenie w rozwiązywaniu problemów prawnych związanych z budownictwem. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać skuteczną pomoc prawną i skorzystać z naszych usług.
