Zdarza się tak, że podmioty trzecie są niezadowolone z wydanej decyzji o pozwoleniu na budowę i wnioskują o jej wstrzymanie. Podmioty te wówczas zaskarżają taką decyzję (oczywiście jeżeli są stroną w postępowaniu). Często składany jest wtedy wniosek o wstrzymanie wykonalności pozwolenia na budowę, co może doprowadzić do wstrzymania realizacji inwestycji. W takich wypadkach interes inwestora jest zabezpieczany poprzez wprowadzenie kaucji, którą ma uiszczać strona skarżąca pozwolenie na budowę. Kaucja wchodzi w grę wtedy, gdy sprawa trafi przed sąd administracyjny (wojewódzki lub Naczelny).
Na wcześniejszych etapach wnoszenie kaucji jest niepotrzebne, bo zaskarżenie decyzji organu pierwszej instancji zawsze wstrzymuje wykonalność decyzji.
Podstawy wnoszenia kaucji na zabezpieczenie roszczeń inwestora w razie wstrzymania wykonania decyzji o pozwoleniu na budowę
Podstawy wnoszenia kaucji określone są w art. 35a ustawy Prawo budowlane, co może okazać się przydatne w razie wstrzymania wykonania decyzji o pozwoleniu na budowę. Zgodnie z tym przepisem w przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego na taką decyzję, wstrzymanie wykonania tej decyzji na wniosek skarżącego sąd może uzależnić od złożenia przez skarżącego kaucji. Ma ona na celu zabezpieczenie roszczeń inwestora z powodu wstrzymania wykonania decyzji.
W przypadku uznania skargi za słuszną w całości lub części, kaucja podlega zwrotowi. Natomiast, w sytuacji oddalenia skargi, kaucję przeznacza się na zaspokojenie roszczeń inwestora. W sprawach kaucji stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego o zabezpieczenie roszczeń.
Instytucja kaucji na zabezpieczenie została wprowadzona w celu ochrony praw inwestora, w tym ochrony prawa zabudowy, wyrażonego w art. 4 Prawa budowlanego. W ten sposób można ograniczyć nadużywanie przez podmioty trzecie działań prawnych zmierzających do zablokowania realizacji inwestycji. Chodzi o to, by strona domagająca się wstrzymania realizacji inwestycji była odpowiedzialna za skutki tego żądania, zwłaszcza gdy podnoszone zarzuty są nieuzasadnione.
Kiedy nakładany jest obowiązek złożenia kaucji
Obowiązek złożenia kaucji może być nałożony przez sąd wyłącznie na skarżącego. Może to mieć miejsce wtedy, gdy skarżący złożył wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji o pozwoleniu na budowę. Wniosek o wstrzymanie może być złożony od razu w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego lub w późniejszym piśmie.
Obowiązek złożenia kaucji może być również nałożony przez Naczelny Sąd Administracyjny po wniesieniu skargi kasacyjnej.
Sąd (WSA lub NSA) o obowiązku zapłaty kaucji może orzekać z urzędu (z własnej inicjatywy) lub na wniosek stron postępowania. Stroną taką może być inwestor, ale również sam skarżący bądź inna strona. Skarżący może być zainteresowany złożeniem wniosku o nałożeniu kaucji dlatego, że wtedy bardziej prawdopodobne jest uzyskanie przez niego wstrzymania realizacji inwestycji.
Z czego składa się wniosek o nałożenie kaucji na zabezpieczenie roszczeń inwestora w razie wstrzymania wykonania decyzji o pozwoleniu na budowę
Wniosek o nałożenie kaucji na zabezpieczenie roszczeń inwestora w razie wstrzymania wykonania decyzji o pozwoleniu na budowę składany do sądu przez inwestora bądź inną stronę postępowania, powinien zawierać wszystkie elementy pisma w postępowaniu sądowo –administracyjnym link a więc zawierać:
- Oznaczenie sądu, oznaczenie stron i ich pełnomocników, sygnaturę akt;
- Oznaczenie rodzaju pisma;
- Osnowę wniosku;
- Podpis strony lub jej pełnomocnika;
- Wymienienie załączników;
Wniosek nie podlega opłacie. W dokumencie tym należy przedstawić okoliczności uprawdopodobniające powstanie szkody po stronie inwestora na skutek wstrzymania realizacji inwestycji oraz wysokość tej szkody.
W przedmiocie obowiązku nałożenia kaucji sąd orzeka w formie postanowienia. Jego treść polega na tym, że sąd uzależnia wstrzymanie decyzji o pozwoleniu na budowę od zapłaty kaucji. To postanowienie jest odrębne od postanowienia uwzględniającego wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji.
Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Ma ono charakter uznaniowy, to jest zależy od oceny sądu. Wniesienie zażalenia od takiego postanowienia jest niedopuszczalne. Może ono być kontrolowane tylko wtedy, gdy strona zaskarży postanowienie o wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji.
Jaka jest wysokość kaucji i jak jest przekazywana?
Tak jak wskazano wyżej, do kaucji odpowiednio stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego o zabezpieczeniu roszczeń. W szczególności odpowiednie zastosowanie znajduje art. 746 k.p.c., zgodnie z którym wysokość kaucji określa się biorąc pod uwagę możliwość szkody jakiej może doznać inwestor w wyniku wstrzymania wykonania decyzji o pozwoleniu na budowę.
Zapłata kaucji następuje w sposób określony w art. 807 k.p.c. to jest: gotówką do rąk komornika, na rachunek depozytowy Ministra Finansów lub poprzez złożenie książeczki oszczędnościowej lub papierów wartościowych.
Jeżeli wniosek o wstrzymanie decyzji został złożony przez kilku skarżących, to za zapłatę kaucji odpowiadają oni solidarnie wobec inwestora. Wstrzymanie wykonalności decyzji może nastąpić dopiero po złożeniu kaucji.
Kaucja zostaje zwrócona wtedy, gdy skarga zostaje uwzględniona w całości lub w części. Zwrot kaucji następuje dopiero po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu administracyjnego.
W przypadku oddalenia skargi kaucja przepada i przeznacza się ją na zaspokojenie roszczeń inwestora. Przepisy prawne nie wskazują podstaw wydania kaucji inwestorowi. W szczególności niejasne pozostaje czy inwestor musi wcześniej uzyskać wyrok uwzględniający jego roszczenie o odszkodowanie.
Podsumowanie
W razie zaskarżenia decyzji o pozwoleniu na budowę możliwe jest złożenie wniosku o wstrzymanie wykonalności tej decyzji. Powoduje to zagrożenie interesów inwestora. Rozpoznanie skargi może zająć nieraz wiele miesięcy (od 3 do 6 miesięcy). W celu ochrony interesów inwestora przewidziana jest więc kaucja na zabezpieczenie. Wchodzi ona w grę wtedy, gdy decyzja o pozwolenie na budowę jest zaskarżona do sądu administracyjnego, a sąd uwzględnia wniosek o wstrzymanie wykonalności decyzji. Kaucja może być nałożona z urzędu lub na wniosek strony, z reguły inwestora. Do kaucji stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego o zabezpieczeniu roszczeń . Kaucja jest zwracana w razie uwzględnienia skargi w całości lub w części. W razie oddalenia skargi, kaucja jest przeznaczana na zabezpieczanie roszczeń inwestora.
Jesteśmy specjalistami w dziedzinie prawa budowlanego. Skontaktuj się z nami, aby skorzystać z naszych usług konsultacyjnych. Nasza wiedza i doświadczenie są do Twojej dyspozycji. Jesteśmy tu, aby pomóc Ci w każdym aspekcie prawa budowlanego. Twoje zadowolenie jest naszym priorytetem.
