Protokół odbioru instalacji elektrycznej nie jest jedynie formalnością, szybko załatwianą w związku z przygotowaniami od rozpoczęcia korzystania z budynku. Sprawdzenie instalacji jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa oraz komfortowego korzystania z obiektu przez długi czas. Podstawową rolę grają oględziny i pomiary dokonane lege artis, jednak trudno pominąć ramy prawne.
Ile kosztuje protokół odbioru instalacji elektrycznej, kto może go podpisać i inne przydatne informacje
Ile kosztuje protokół odbioru instalacji elektrycznej i kto może go podpisać? Cena protokołu odbioru instalacji elektrycznej, obejmująca pomiary, sprawdzenia i inne niezbędne czynności nie jest określona w przepisach budowlanych. Zależy przede wszystkim od liczby punktów w budynku, a stawki różnią się w zależności od regionu. Przykładowo na Dolnym Śląsku koszt pomiaru rezystancji obwodu trójfazowego to 14,90 – 17 zł za punkt, a pomiaru rezystancji uziemień ochronnych to 32,60 – 36,70 zł za punkt.
Umowa z elektrykiem, podobnie jak np. umowa o roboty budowlane, opiera się na przepisach k.c., zatem jej redakcję najlepiej powierzyć prawnikowi. Podpis pod protokołem powinna złożyć osoba dysponująca uprawnieniami budowlanymi elektrycznymi (zob. art. 14 Pr. Bud.). Odbiór instalacji może przeprowadzić również elektryk dysponujący świadectwem kwalifikacyjnym grupy G1 w zakresie kontrolno-pomiarowym z uwzględnieniem dozoru i eksploatacji (zob. § 4-6 rozp. z 1 lipca 2022 r. o zasadach stwierdzania kwalifikacji osób, które zajmują się eksploatacją instalacji, sieci i urządzeń).
Nauka, technika i prawo
Każdy obiekt budowlany winien być zbudowany zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Zasady te w sposób aktualny i systematyczny ujmują Polskie Normy.
Ustawa o normalizacji z r. 2002 stanowi, że stosowanie tych norm jest dobrowolne (art. 4). Art. 87 Konstytucji nie zalicza ich do źródeł prawa powszechnie obowiązującego, jednak treść norm może zostać „transplantowana” do ustaw lub rozporządzeń. Wtedy można mówić o ich pośrednim obowiązywaniu. Normy są również niezastąpione, gdy trzeba stwierdzić, czy dłużnik (np. wykonawca zamówienia publicznego) dochował należytej staranności.
Instalacji elektrycznych dotyczy również wydane przez Ministra Infrastruktury rozporządzenie dotyczące warunków technicznych, którym winny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie (zob. § 53 i § 180 i n., odsyłające niekiedy wprost do Polskich Norm).
Aktualna Polska Norma dotycząca odbioru instalacji elektrycznych
W roku 2016 opublikowano normę PN-HD 60364-6: 2016-07, dotyczącą sprawdzania instalacji elektrycznych niskiego napięcia. Zgodnie z nią, sprawdzanie to całokształt czynności specjalisty, za pomocą których przeprowadzona zostaje kontrola zgodności instalacji z wymaganiami Normy. Na proces sprawdzania składają się oględziny, próby oraz sporządzenie protokołu.
Oględziny to sprawdzanie stanu instalacji przy pomocy zmysłów, zwłaszcza wzroku i dotyku, jednak bez pomocy mierników albo próbników. Mierniki i próbniki wykorzystuje się, przeprowadzając próby, pozwalające na zbadanie stanu instalacji, by określić stany i wartości niemożliwe do wykrycia podczas oględzin. W świetle Normy protokołowanie to tyle, co zapisywanie w uporządkowany sposób, w jednym, integralnym dokumencie wyników oględzin i prób.
W piśmiennictwie technicznym wskazuje się, że próby i pomiary obejmują m.in. sprawdzenie ciągłości przewodów, pomiar rezystancji izolacji instalacji, sprawdzenie samoczynnego wyłączania zasilania oraz przeprowadzenie prób operacyjnych i funkcjonalnych. Zwróć uwagę, że gdy wynik którejkolwiek z prób jest niesatysfakcjonujący ze względu na uszkodzenie instalacji, należy naprawić uszkodzenie i przeprowadzić ponownie tę próbę oraz próbę poprzedzającą ją w podanej w Normie sekwencji.
Zakończenie budowy i przekazanie protokołu odbioru wewnętrznej instalacji elektrycznej do nadzoru budowlanego
Protokół odbioru wewnętrznej instalacji elektrycznej domu jednorodzinnego lub innego budynku nie jest bezpośrednio uregulowany w przepisach Prawa budowlanego o zakończeniu budowy i przekazaniu protokołu do nadzoru budowlanego. Mimo to poszczególne unormowania wskazują, że jego znaczenie jest trudne do przecenienia.
Korzystanie z budynku zgodnie z przepisami
By móc użytkować obiekt, do którego wzniesienia prawo wymaga uzyskania pozwolenia lub zgłoszenia w myśl art. 29 ust. 1 pkt 1, 1a i 2 Pr. bud., należy zawiadomić organ administracji budowlanej o zakończeniu budowy. Do korzystania z budynku można przystąpić, gdy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia organ nadzoru nie zgłosi sprzeciwu (art. 54 ust. 1 Pr. bud.).
Jeszcze przed upływem terminu inspektor może wydać z urzędu zaświadczenie, wskazujące, że nie ma podstaw do wniesienia sprzeciwu. Jeśli takie zaświadczenie wydano, nie jest możliwe wniesienie sprzeciwu, a inwestor staje się uprawnionym do przystąpienia do użytkowania obiektu (art. 54 ust. 2 Pr. bud.). Przepis mówi o obiektach, których budowa wymaga pozwolenia albo zgłoszenia, zatem brak obowiązku zawiadamiania o zakończeniu innych robót. Tym samym art. 54 nie znajduje zastosowania np. do przystąpienia do korzystania z obiektu po przebudowie, nawet gdy konieczne było uzyskanie pozwolenia na budowę.
O tym, że budowa jest de iure zakończona, świadczy spełnienie wymogów użytkowania obiektu określonych w ustawie. Obiekt powinien być w stanie pozwalającym na dokonanie protokolarnego odbioru, a następnie przekazanie do eksploatacji (zob. np. wyr. NSA z 20. VI 1996 r., SA/Wr 2735/95).
Kompletna dokumentacja to podstawa sukcesu
Zawiadomienie następuje na piśmie, a w załączniku winny znaleźć się dokumenty wymienione w art. 57 ust. 1 lub 2 Pr. bud. Gdy ich brak, zgłoszenie jest bezskuteczne, jednak urzędnik winien sprawdzić kompletność załączników i wezwać do uzupełnienia pisma (ibidem, ust. 4).
Do zawiadomienia należy dołączyć m.in. protokoły badań i sprawdzeń instalacji i przyłączy, sporządzone przez specjalistów mających odpowiednie uprawnienia (art. 57 ust. 1 pkt 4) oraz potwierdzenie odbioru wykonanych przyłączy (ibidem pkt 6). Gdy inwestor zawiadamia o ukończeniu budowy domu jednorodzinnego, dołączenie tych dokumentów nie jest konieczne. Wyjątkiem jest protokół z badania szczelności instalacji gazowej (ibidem, ust. 1b). Zignorowanie przez nadzór budowlany braku niezbędnych protokołów stanowi rażące naruszenie prawa (tak np. WSA w Warszawie w wyr. z 25. III 2009 r.).
Zawiadomienie, o którym mowa w art. 54 Pr.bud. dotyczy budowy prowadzonej w oparciu o pozwolenie lub zgłoszenie. Wobec tego jest ono skuteczne tylko co do obiektów wzniesionych zgodnie z projektem i pozwoleniem (zob. np. wyr. NSA z 13. V 2003, IV SA 2176/01).
