W kodeksie cywilnym (art. 6471 § 5 k.c.) wprowadzono istotna zasadę, że za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy odpowiadają inwestor i generalny wykonawca solidarnie. Zasada ta w pełni znajduje zastosowanie co do umów zawieranych w zwykłym trybie jednak nie na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych. W niniejszym artykule przedstawiono analizę jak omawiana zasada odnosi się do inwestycji realizowanych na podstawie powołanej ustawy czyli - Prawo zamówień publicznych.
Odpowiedzialność inwestora za wynagrodzenie podwykonawcy
W przypadku realizacji inwestycji objętych ustawą Prawo zamówień publicznych odpowiedzialność inwestora oparta jest na podobnych zasadach jak przy realizacji każdej innej inwestycji. Oznacza to, że pierwszym warunkiem tej odpowiedzialności jest zawarcie umowy między generalnym wykonawcą a podwykonawcą. Zakres robót, które ma wykonać podwykonawca musi obejmować zamówienie inwestora i musi być podany w ofercie wykonawcy.
Kolejnym warunkiem odpowiedzialności inwestora jest wyrażenie zgody na zawarcie umowy przez wykonawcę z podwykonawcą. Tak jak przy każdego rodzaju inwestycjach, zgoda inwestora (zamawiającego) może być wyrażona wyraźnie lub w sposób dorozumiany. Potwierdziło to orzecznictwo Sądu Najwyższego, który w uchwale z dnia 29 kwietnia 2008r (III CZP 6/08) stwierdził, że zgoda zamawiającego może być wyrażona przez każde zachowanie, które ujawnia ją w sposób dostateczny (art. 60 k.c.). Sąd Najwyższy stwierdził także, że zgodę zamawiającego uważa się za wyrażoną w razie spełnienia przesłanek określonych w art. 6471 par.2 zdanie drugie k.c., to jest gdy zamawiający nie wyrazi sprzeciwu w terminie 14 dni po przedstawieniu mu umowy z podwykonawcą.
Co istotne w orzecznictwie Sądu wskazano, że odpowiedzialność zamawiającego może wchodzić w grę nawet wówczas gdy w specyfikacji z góry wykluczono udział podwykonawców w realizacji inwestycji. W uchwale Sąd stwierdził , że nawet w takiej sytuacji milczenie zamawiającego (to jest brak zgłoszenia sprzeciwu w ciągu 14 dni) oznacza, że wyraził on zgodę na zawarcie umowy z podwykonawcą. Jedynie wyraźny sprzeciw na piśmie gwarantuje zamawiającemu utrzymanie zakazu angażowania podwykonawców.
Kolejnym warunkiem odpowiedzialności inwestora jest to, by miał on możliwość zapoznania się z umową zawartą z podwykonawcą. Jest to warunek, który obowiązuje przy każdego rodzaju inwestycjach. Spełnienie tego warunku jest szczególnie istotne gdy podwykonawca powołuje się na dorozumianą zgodę zamawiającego.
Podsumowanie odpowiedzialności inwestora
Zamawiający (inwestor) może odpowiadać solidarnie z głównym wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy. Dotyczy to również inwestycji realizowanych na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych.
Warunkiem tej odpowiedzialności jest:
- „umowa z podwykonawcą musi dotyczyć prac objętych zamówieniem;
- zakres tych prac musi być podany w ofercie wykonawcy;
- zamawiający (inwestor) musi wyrazić zgodę na zawarcie umowy z podwykonawcą – zgoda może być wyraźna lub dorozumiana (tj. bezczynność zamawiającego jest traktowana jako jego zgoda);
- inwestor musi znać umowę z podwykonawcą lub co najmniej mieć możliwość zapoznania się z tą umową;”
Jeżeli zamawiający chce uniknąć odpowiedzialności za zapłatę to musi wyrazić wyraźny sprzeciw na zawarcie umowy z podwykonawcą. Nie jest wystarczające zawarcie w specyfikacji czy warunkach zamówienia ogólnego zakazu angażowania podwykonawców.
W przypadku problemów prawnych związanych z prawem budowlanym, warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w tej dziedzinie. Nasza kancelaria oferuje kompleksowe wsparcie prawne, w tym analizę dokumentów, reprezentację przed sądem i negocjacje umów. Skontaktuj się z nami, aby umówić się na spotkanie konsultacyjne.
