1 stycznia 2016r. weszła w życie ustawa zmieniająca ustawę z dnia 29 czerwca 1963r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Wspólnoty te powstały w XIX wieku i stanowią relikt stosunków własnościowych na gruntach rolnych. W Polsce jest około 107 tysięcy hektarów gruntów, które maja charakter takich wspólnot. Około 3500 wspólnot nie ma uregulowanego stanu prawnego i to właśnie ich dotyczy nowelizacja. Założeniami nowej ustawy jest uporządkowanie stosunków prawnych przez przekształcanie wspólnot na współwłasność. Dzięki temu możliwa będzie sprzedaż tych gruntów. Nowelizacja nie nakazuje zniesienia wspólnot gruntowych. Możliwe jest ich dalsze funkcjonowanie, jeżeli taka będzie wola uprawnionych.
Ustalanie osób uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej
Zgodnie z nowymi zasadami możliwe będzie ustalenie uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej na dotychczasowych zasadach tj. według stanu z 1963r. Nastąpi to na podstawie wniosku zainteresowanych, który może być złożony do 30 czerwca 2016r.
Nabycie udziałów
Jeżeli nie będzie możliwe ustalenie uprawnionych według zasad opisanych powyżej, to udziały we wspólnocie może nabyć nowa grupa. Mogą to być podmioty, które:
- „Posiadają gospodarstwa rolne i nieprzerwanie przez okres od dnia 1 stycznia 2006r. do dnia 31 grudnia 2015r. faktycznie korzystały ze wspólnoty gruntowej, albo
- Osoby fizyczne, które mają miejsce zamieszkania na ternie miejscowości, w której znajdują się grunty stanowiące wspólnotę lub prowadzą w tej miejscowości gospodarstwo rolne – jeżeli wspólnotą gruntową są lasy, grunty leśne albo nieużytki przeznaczone do zalesienia, chyba że przez okres od dnia 1 stycznia 2006r. do dnia 31 grudnia 2015r. osoby te faktycznie nie korzystały ze wspólnoty.”
Nie korzystanie ze wspólnoty w powyższych okresach nie powoduje utraty uprawnień, jeżeli spowodowane ono było klęską żywiołową, wypadkami losowymi lub innymi szczególnymi względami.
W ten sposób grunty rolne o nieuregulowanym stanie prawnym będą mogły być nabyte przez osoby, które faktycznie korzystają z tych gruntów. Jeżeli nie ma takich osób to prawo do nieodpłatnego nabycia własności nieruchomości uzyskają gminy (art. 8g). Wystarczające będzie złożenie stosownego wniosku przez właściwy organ. Nabycie przez gminę własności nieruchomości nastąpi wówczas na podstawie decyzji wojewody. Nabycie nastąpi z dniem, w którym decyzja stała się ostateczna (art.8i). Jeżeli gmina nie złoży wniosku to nieruchomości nabędzie Skarb Państwa.
Przekształcanie wspólnot gruntowych we współwłasność
Kolejnym nowym rozwiązaniem nowelizacji jest to, że wspólnoty gruntowe mogą się przekształcić we współwłasność. Wtedy do nieruchomości dotychczas stanowiących wspólnotę stosować się będzie przepisy kodeksu cywilnego to jest artykuły 195 i następne k.c. Dla przekształcenia konieczne jest podjęcie uchwały przez uprawnionych. Nowelizacja wprowadza wymóg jednomyślności głosów dla skuteczności uchwały oraz zachowania formy aktu notarialnego.
Po przekształceniu we współwłasność możliwe będzie założenie ksiąg wieczystych dla nieruchomości. Umożliwi to następnie normalny obrót takimi gruntami.
Oferujemy usługi prawnika budowlanego, który pomoże Ci w zrozumieniu i skutecznym stosowaniu przepisów prawnych związanych z budową. Skorzystaj z naszych usług konsultacyjnych, aby uniknąć problemów prawnych i zabezpieczyć swoje inwestycje. Skontaktuj się z nami już dziś.
