Zgodnie z art. 6493 kodeksu cywilnego wykonawca robót budowlanych może w każdym czasie żądać od inwestora gwarancji zapłaty do wysokości ewentualnego roszczenia z tytułu wynagrodzenia wynikającego z umowy oraz robót dodatkowych. Wykonawca może wystąpić z takim żądaniem w każdym czasie, a więc także po ustalonym terminie realizacji prac budowlanych. Pisano o tym więcej w art. „Gwarancja zapłaty w umowie o roboty budowlane”
Żądanie wykonawcy ustanowienia gwarancji zapłaty
Zasadą jest, że inwestor nie może uchylić się od ustanowienia gwarancji zapłaty w razie zgłoszenia takiego żądania przez wykonawcę. Jak stwierdził Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny w wyroku z dnia 20 stycznia 2014r. (sygn. akt I A Ca 630/13) gwarancja zapłaty stanowi szczególną ochronę prawną udzieloną wykonawcy robót budowlanych w art. 6491 i nast. k.c.. Nie jest ona uzależniona od spełnienia przez wykonawcę żadnych dodatkowych przesłanek. Bez znaczenia jest sposób realizowania przez wykonawcę obowiązków wynikających z umowy. Przepisy te mają charakter bezwzględnie obowiązujący, a wszelkie próby wyłączenia bądź ograniczenia prawa do uzyskania wynikającej z nich ochrony zostały przez ustawodawcę uznane za niedopuszczalne (art. 6492 k.c.).
Jak z tego wynika, wykonawca może żądać gwarancji także w sytuacji, gdy pozostaje w zwłoce w realizacji robót. Stwarza to niekomfortową sytuację dla inwestora, który nie otrzymuje na czas zamówionego obiektu budowlanego, a dodatkowo musi ustanowić zazwyczaj kosztowne zabezpieczenie.
Odmowa ustanowienia gwarancji zapłaty dla wykonawcy
Część komentatorów wyraża jednak odmienne stanowisko na temat ustanowienia gwarancji zapłaty. Uważają oni, że w pewnych wypadkach takie żądanie wykonawcy może stanowić nadużycie jego prawa podmiotowego. Jako przykład takiej sytuacji komentatorzy ci powołują okoliczność zwłoki wykonawcy w realizacji robót budowlanych. Uważają oni, że inwestor w razie nieterminowej realizacji robót może odmówić ustanowienia gwarancji, a wykonawca w takiej sytuacji nie będzie mógł odstąpić od umowy.
Należy jednak podkreślić, że kodeks cywilny nie określa podstaw do odmowy ustanowienia gwarancji. Każda sytuacja musi być więc oceniana indywidualnie. W niektórych przypadkach brak ustanowienia gwarancji przez inwestora będzie stanowić podstawę z art. 6494 k.c. do odstąpienia od umowy przez wykonawcę. W innych przypadkach, żądanie wykonawcy, jak wyżej wskazano, może być traktowane jako nadużycie przysługujących mu uprawnień. W takim wypadku inwestor będzie mógł odmówić, a wykonawca nie uzyska uprawnienia do odstąpienia od umowy.
Oferujemy usługi konsultacyjne z prawnikiem budowlanym, który pomoże Ci w zrozumieniu i przestrzeganiu przepisów prawa budowlanego. Skorzystaj z naszego wsparcia, aby uniknąć problemów prawnych i zabezpieczyć swoje inwestycje. Skontaktuj się z nami już dziś.
