W pierwszej części artykułu wymieniono podstawowe obowiązki kierownika budowy. Należy przypomnieć, że jest to kluczowy uczestnik procesu budowlanego, na którym spoczywa ciężar zapewnienia między innymi bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz prowadzenia dokumentacji budowy. W tej części artykułu wybrane, najważniejsze obowiązki będą omówione szerzej, wskazując sposób ich realizacji.
Przejęcie obowiązków przez kierownika budowy
Najczęściej kierownik budowy podejmuje swoje obowiązki na podstawie umowy podpisanej z wykonawcą. Sama umowa nie jest jednak wystarczająca. Dodatkowo kierownik budowy powinien złożyć osobne pisemne oświadczenie o przyjęciu obowiązków na konkretnej budowie. Przepisy prawa nie określają formy tego oświadczenia. Może więc mieć dowolną treść. Ważne jest, by wynikało z niego kto, od kiedy i na jakiej inwestycji rozpoczyna pełnienie funkcji kierownika budowy. Powyższe oświadczenie jest składane przez inwestora we właściwym powiatowym inspektoracie nadzoru budowlanego.
Taka sama procedura występuje w razie zmiany osoby pełniącej już funkcję kierownika budowy, w czasie rozpoczętych prac budowlanych. O zmianie tej musi być powiadomiony organ nadzoru budowlanego. Do dokumentacji budowy należy dołączyć oświadczenie nowej osoby o przejęciu obowiązków kierownika. Zmiana musi być też odnotowana w dzienniku budowy. Kierownik przekazujący swoje obowiązki określa stan robót, potwierdzony podpisem osoby przejmującej obowiązki. Nowy kierownik budowy powinien otrzymać całą dokumentację.
Pierwsze czynności kierownika na budowie
Zgodnie z art. 22 pkt 1) ustawy Prawo budowlane, pierwszymi obowiązkami kierownika budowy jest min. protokolarne przejecie od inwestora terenu budowy. Przepisy prawa nie określają co powinien zawierać protokół. Może on więc zostać sporządzony w dowolnej formie.
Na uwadze należy mieć jednak, że skutkiem protokolarnego przejęcia placu budowy jest odpowiedzialność wykonawcy za szkody powstałe na przekazanym terenie (art. 652 k.c.). Stąd też zapisy w protokole mają bardzo duże znaczenie. Treść tego dokumentu powinna być precyzyjna i dokładnie określać stan faktyczny. W protokole należy wpisać strony, miejsce i datę sporządzenia, określić inwestycję i miejsce położenia placu budowy.
Celowe jest szczegółowe opisanie jak wygląda obszar, gdzie będą prowadzone prace budowlane oraz przestrzeń zaplecza. Warto wpisać wszystkie elementy, które mogą później okazać się istotne dla realizacji prac. Istotne jest zawarcie w protokole informacji o istniejącej zieleni, o ewentualnych odpadach na placu budowy, o zgromadzonych materiałach budowlanych, o istniejących przeszkodach, które musi usunąć wykonawca czy o możliwości poboru wody i prądu.
Protokół powinien być podpisany przez kierownika budowy oraz przez inwestora lub jego przedstawiciela. Podpisy na protokole mogą złożyć także inne osoby, w tym sam wykonawca.
Częste są sytuacje, gdy teren budowy jest przekazywany przez inspektora nadzoru inwestorskiego. Nie jest to jednak ustawowy wymóg. Kierownik budowy jest zobowiązany przejąć teren budowy także od innych osób, które reprezentują inwestora.
Przepisy prawne nie określają sytuacji, kiedy kierownik budowy może odmówić przejęcia terenu budowy. Na pewno są to jednak sytuacje wyjątkowe. Najlepiej, by określone zostały w umowie między wykonawcą a inwestorem. Można uznać, że podstawą odmowy będzie wystąpienie na przekazywanym obszarze przeszkód uniemożliwiających bądź istotnie utrudniających realizację obowiązków przez wykonawcę. Bardziej szczegółowo o przekazaniu terenu budowy i jego skutkach piszemy w artykule Przekazanie terenu budowy.
Zabezpieczenie terenu budowy
Kolejnym obowiązkiem kierownika budowy jest odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej (art. 22 ust. 1 ustawy Prawo budowlane).
Kwestie bezpieczeństwa uregulowane są w Kodeksie pracy oraz rozporządzeniach Ministra Infrastruktury: W sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych oraz W sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Jednym ze sposobów zabezpieczenia jest postawienie ogrodzenia, o wysokości minimum 1,5 m. Odpowiedniego ogrodzenia wymagają także wykopy.
Następnie kierownik budowy zobowiązany jest umieścić na budowie tablicę informacyjną. Tablica musi posiadać zapisy wymagane przepisami prawa oraz dotyczące bezpieczeństwa na budowie. Na tablicy umieszczane są m.in. imię i nazwisko, adres oraz numer telefonu kierownika budowy. Należy ją umieścić w widocznym miejscu, od strony drogi publicznej lub dojazdu do takiej drogi.
Kierownik budowy musi także zapewnić geodezyjne wytyczenie obiektów budowlanych w terenie. Po pojęciem „kierownik budowy ma zapewnić” trzeba rozumieć wyłącznie czynności organizacyjne. Do obowiązków kierownika należy więc tylko stworzenie inwestorowi możliwości geodezyjnego wytyczenia obiektów. Pozostałe czynności to już powinność inwestora. Kierownik zobowiązany jest zezwolić geodecie wykonać odpowiednie pomiary i czynności. Następnie powinien sprawdzić, czy wytyczenie obiektów zgadza się z zatwierdzonym projektem budowlanym. Braki w tym zakresie obciążać będą kierownika budowy negatywnymi konsekwencjami.
Dodatkowe informacje dotyczące całego zagadnienia znajdują się w artykule: Prawa i obowiązki kierownika budowy cz.I
Potrzebujesz wsparcia prawnego w zakresie prawa budowlanego? Nasza kancelaria prawnicza specjalizuje się w tej dziedzinie i oferuje usługi konsultacyjne dostosowane do Twoich potrzeb. Skontaktuj się z nami i skorzystaj z naszego doświadczenia i wiedzy.
