Rozumienie pojęcia przyłącza kanalizacyjnego podlegało istotnym zmianom w ciągu ostatnich lat. Wynika to z tego, że definicja ustawowa ujęta w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nie jest dostatecznie precyzyjna. Ponadto na ten temat pojawia się różne i bardzo rozbieżne orzecznictwo sądów powszechnych, Sądu Najwyższego oraz różnych organów państwowych (np. Ministerstwa Infrastruktury, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów).
Definicja ustawowa przyłącza kanalizacyjnego
Zgodnie z art.2 pkt. 5 ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (dalej ustawa), przyłącze kanalizacyjne to odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną, za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy nieruchomości gruntowej.
Brak precyzji powyższej definicji powodował i nadal powoduje liczne spory między odbiorcą a przedsiębiorstwem przesyłowym. Spory te wynikają głównie z faktu, że koszt budowy przyłącza zapewnia osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej ( art. 15 ust. 2 ustawy). Osoba ubiegająca się o przyłączenie jest więc zainteresowana tym, by definicja była interpretowana możliwie wąsko, a przedsiębiorstwo – jak najszerzej.
Stanowisko Sądu Najwyższego i organów państwowych
Powyższe pojęcie stanowiło przedmiot przełomowej uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 września 2007r. (III CZP 79/07, OSNC 2008, nr 10, poz. 111). Zgodnie z tą uchwałą: „wybudowany z własnych środków przez odbiorcę usług zbiorowego odprowadzenia ścieków odcinek przewodu kanalizacyjnego, łączący wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości tego odbiorcy z istniejącą siecią kanalizacyjną stanowi w części leżącej poza granicą jego nieruchomości gruntowej urządzenie kanalizacyjne, o jakim mowa w art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.”
To skompilowane sformułowanie uchwały oznacza, że koniec przyłącza kanalizacyjnego – w omawianej uchwale – usytuowano na granicy nieruchomości gruntowej. Dotyczy to wszystkich wypadków, także wówczas, gdy na nieruchomości znajduje się studzienka. Orzecznictwo pozostałych sądów poszło śladem powyższej uchwały, która nie jest korzystna dla odbiorców. Uchwała ta zmienia definicję ustawową przyłącza.
Również organa administracji zaakceptowały i przyjęły definicję przyłącza z uchwały Sądu Najwyższego. Przykładowo Ministerstwo Infrastruktury w piśmie z dnia 10 lipca 2014r. stwierdziło, że „ gmina może żądać wybudowania przez właściciela nieruchomości przyłącza jedynie do granicy nieruchomości”. Analogicznie wypowiadają się sądy administracyjne (np. WSA w Gliwicach wyrok z dnia 12 stycznia 2011r., II SA/Gl 906/10).
Istnieją również liczne rozbieżności w definicji przyłącza w razie istnienia studzienki na nieruchomości odbiorcy. Niektóre organy twierdzą, że studzienka jest elementem sieci kanalizacyjnej i stanowi urządzenie kanalizacyjne. Część organów przyjmuje jednak inne stanowisko, że przyłączem jest odcinek przewodu między studzienką a granicą nieruchomości, poza którą mamy do czynienia z urządzeniem kanalizacyjnym. Natomiast przewód łączący budynek ze studzienką jest częścią instalacji kanalizacyjnej (wewnętrznej).
Regulacje prawne
Omawiając te tematykę, należy również uwzględnić zapisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zgodnie z tym rozporządzeniem instalacja kanalizacyjna to układ połączonych przewodów wraz z urządzeniami, przyborami i wpustami odprowadzającymi ścieki oraz wody opadowe do pierwszej studzienki od strony budynku. Dla omawianej definicji istotne są również zapisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych. Zgodnie z § 3 pkt. 11 tego rozporządzenia instalacja kanalizacyjna to układ przewodów kanalizacyjnych w budynku wraz z armaturą i wyposażeniem, mający początek w miejscu połączenia przewodów z przyborami kanalizacyjnymi w pomieszczeniach, a zakończenie na wlotach poziomych przewodów kanalizacyjnych do pierwszych od strony budynku studzienek umieszczonych na zewnątrz budynku.
Definicja przyłącza kanalizacyjnego
Podsumowując wszystkie powyższe definicje i stanowiska, za przyłącze kanalizacyjne należy uznać:
- „przy braku studzienki na nieruchomości – odcinek biegnący od wewnętrznej instalacji kanalizacyjnej w budynku do granicy nieruchomości gruntowej;
- jeżeli jest studzienka na nieruchomości – odcinek przewodu między studzienką a granicą nieruchomości;”
Praktyka sądowa
Należy podkreślić, że w niektórych sprawach wyroki sądów powszechnych są korzystne dla przedsiębiorstw. Sądy te czasami interpretują definicję przyłącza kanalizacyjnego dosłownie zgodnie z definicją z ustawy. W takich wypadkach często odbiorca przegrywa spór z przedsiębiorstwem. Przykładowo WSA w Warszawie w wyroku z dnia 29 września 2010r. uznał, że przyłącze wodociągowe nie może być ograniczane tylko do tej części przewodów, która usytuowana jest na nieruchomości odbiorcy.
Z kolei sąd okręgowy w Koszalinie w wyroku z dnia 21 lutego 2011r. stwierdził, że przyłącze wykracza poza granicę nieruchomości w razie istnienia na nieruchomości studzienki kanalizacyjnej. Podobnie orzekł sąd okręgowy w Świdnicy w wyroku z dnia 9 września 2014r.
Potrzebujesz prawnika, który pomoże Ci w rozwiązaniu problemów prawnych związanych z budową? Nasza kancelaria prawnicza specjalizuje się w prawie budowlanym i oferuje usługi konsultacji dla klientów prywatnych i biznesowych. Skontaktuj się z nami, aby umówić się na spotkanie i skorzystać z naszej wiedzy i doświadczenia.
