W artykule pod tytułem „Utrata statusu drogi publicznej” omówiono tryb, w jakim działka może utracić dostęp do drogi publicznej. Jak wykazano może to nastąpić w drodze uchwał samorządu terytorialnego. Utrata tego dostępu powoduje zawsze istotne obniżenie wartości nieruchomości. Właściciel może temu zapobiec, wykorzystując odpowiednie środki prawne, które opisano niżej.
Jak uniknąć utraty dostępu do drogi publicznej?
Dostęp do drogi publicznej może zostać utracony poprzez decyzję o pozbawieniu drogi statusu drogi publicznej, która następuje w formie uchwały. Uchwała to przepis prawa miejscowego. Oznacza to, że właściciel nieruchomości, której uchwała dotyczy może ją zaskarżyć. Podstawę stanowi art. 101 ust.1 ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z tym przepisem tryb postępowania jest następujący:
- Właściciel wzywa jednostkę samorządu terytorialnego do usunięcia naruszenia, wezwanie powinno być wysłane do właściwego organu jednostki w formie pisemnej.
- Uprawnionym do działania jest tylko taki właściciel nieruchomości, którego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą (będzie to każdy właściciel, którego działka traci dostęp do drogi publicznej). Oznacza to, że nie każdy może zaskarżyć uchwałę o utracie statusu drogi publicznej (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dn. 01.12.2011r. II SA/Sz 1079/11
- Po bezskutecznym wezwaniu uchwała może być zaskarżona do sądu administracyjnego. Skargę taką można wnieść w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców.
- Sąd administracyjny może uwzględnić skargę i stwierdzić nieważność uchwały lub jej niezgodność z prawem. Jeżeli sąd administracyjny nie podzieli zarzutów skargi to ją oddali. W sprawach skarg na uchwałę stosuje się wszystkie wymogi formalne dotyczące postępowania przed sądem administracyjnym.
Odszkodowanie lub wykup nieruchomości
W niektórych wypadkach uchwała o zmianie statusu drogi jest konsekwencją uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Najpierw w planie przeznacza się określony teren np. na zieleń miejską a następnie gmina, realizując ten plan, wyłącza drogę z użytkowania. W takim wypadku właściciele działek sąsiednich mogą utracić dostęp do drogi publicznej. Skutkiem tego może być z kolei to, że korzystanie z nieruchomości w dotychczasowy sposób stanie się niemożliwe bądź w istotny sposób ograniczone. To również prowadzi do istotnego zmniejszenia wartości działki. W takiej sytuacji właściciel albo użytkownik wieczysty może żądać od gminy:
- „odszkodowania za poniesioną szkodę;
- wykupienia nieruchomości lub jej części;
- w razie sprzedaży działki może żądać od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości;”
Wyrównanie szkód właściciela może nastąpić także poprzez przyznanie mu nieruchomości zamiennej. Oferuje to gmina. Wysokość odszkodowania należnego właścicielowi ustala się na podstawie prostego porównania: wylicza się różnicę między wartością działki przed uchwaleniem lub zmianą planu w stosunku do wartości po uchwaleniu planu. Roszczenia o wypłatę odszkodowania należy zgłosić w terminie 5 lat od dnia kiedy plan stał się obowiązujący. Jeżeli plan miejscowy zostanie uznany za nieważny już po wypłacie odszkodowania to właściciel wszystkie otrzymane sumy musi zwrócić gminie.
Zobacz także: „Utrata statusu drogi publicznej”
Potrzebujesz porady prawnika dotyczącej procesu inwestycyjnego lub rozwiązywania sporów związanych z prawem budowlanym? Nasz prawnik specjalizujący się w tej dziedzinie jest gotowy, aby Ci pomóc. Skontaktuj się z nami i umów się na konsultację.
