Realizacja niektórych inwestycji wymaga uzyskania decyzji środowiskowej. Warunki uzyskania tej decyzji określa ustawa z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Jeżeli obowiązki nałożone decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach nie są wykonywane, to mogą one podlegać egzekucji administracyjnej. Ponadto sankcją za naruszenie decyzji środowiskowych może być administracyjna kara pieniężna.
Wpływ decyzji środowiskowej na decyzje innych organów
Warunki określone w decyzji środowiskowej wiążą organy, które wydają między innymi następujące decyzje: o pozwoleniu na budowę, o zatwierdzeniu projektu budowlanego, o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o zatwierdzeniu projektu scalania lub wymiany gruntów. Oznacza to, że treść tych ostatnich decyzji musi odzwierciedlać treść wcześniej wydanej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Wykonanie decyzji środowiskowej w drodze egzekucji administracyjnej
Może dochodzić do sytuacji, gdy warunki decyzji środowiskowej nie zostały uwzględnione w powyższych decyzjach dotyczących procesu budowlanego. Wtedy decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach może być wykonana w drodze egzekucji administracyjnej. Dotyczy to jednak tylko takich sytuacji, gdy przedsięwzięcie jest jeszcze w trakcie realizacji.
Kara pieniężna za naruszenie decyzji środowiskowej
Kolejnym przykładem sankcji za naruszenie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest kara pieniężna. Możliwość jej nałożenia przewiduje art. 136a ust.1 pkt. 1 ustawy z 3 października 2008r. Zgodnie z tym przepisem wysokość grzywny wynosi od 500 zł do 1 miliona złotych. Kara może być nałożona na podmiot, który narusza wymogi decyzji w związku z realizacją, eksploatacją lub likwidacją przedsięwzięcia. Karane jest nie każde naruszenie decyzji środowiskowej, ale tylko te naruszenia, które dotyczą warunków z art. 82 ust. 1 pkt.1 lit. b w zakresie fazy realizacji, oraz w lit. e oraz punkt 2 i 5 (wyjaśnienie poniżej).
Jak widać administracyjna kara pieniężna nie dotyczy naruszania wszystkich warunków decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, ale tylko niektórych jej postanowień. Kara pieniężna dotyczy więc naruszeń w zakresie:
- Nie przestrzegania wymogów co do istotnych warunków korzystania ze środowiska w fazie realizacji, z uwzględnieniem konieczności ochrony cennych wartości przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograniczenia uciążliwości dla terenów sąsiednich (art. 82 ust.1 pkt.1 lit. b);
- Konieczności wykonania kompensacji przyrodniczej (art. 82 ust. 1 pkt 2 lit. a);
- Obowiązku unikania, zapobiegania, ograniczania, oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (art. 82 ust. 1 pkt 2 lit. b);
- Obowiązku monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (art. 82 ust.1 pkt. 2 lit. c);
- Obowiązku przedstawienia analizy porealizacyjnej, w tym naruszenie co do zakresu i terminu przedstawienia tej analizy (art. 82 ust.1 pkt. 5).
Kto wymierza karę pieniężną
Administracyjną karę pieniężną wymierza wojewódzki inspektor ochrony środowiska. Jej wysokość uzależniona jest od liczby i wagi stwierdzonych naruszeń. Od decyzji o wymierzeniu kary można odwoływać się do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Karę pieniężną wnosi się w terminie 7 dni od dnia w którym decyzja o jej wymierzeniu stała się ostateczna. Kara pieniężna podlega przymusowemu ściągnięciu w trybie opisanym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Do kar pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa. Uprawnienia organów podatkowych przysługują wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.
Unieważnienie decyzji organów bez decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
Dla określonych ustawą przedsięwzięć (inwestycji) musi być wydana decyzja środowiskowa. Poprzedza ona uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę czy decyzji o warunkach zabudowy, itd. Co stanie się w sytuacji gdy inwestor zrealizował decyzję bez wymaganej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach ? W takim wypadku inwestorowi nie grozi żadna kara pieniężna. Zachodzi natomiast podstawa do unieważnienia decyzji związanych z realizacją inwestycji, np. decyzji o pozwoleniu na budowę czy decyzji o warunkach zabudowy. Podstawę do unieważnienia stanowi art. 156 par. 1 pkt. 2 kodeksu postępowania administracyjnego.
Ponadto możliwe jest podjęcie stosownych działań, jeżeli eksploatacja inwestycji powoduje negatywne oddziaływanie na środowisko. Dotyczy to jednak tylko takich sytuacji, gdy przedsięwzięcie ma charakter instalacji. W takim wypadku możliwe jest wszczęcie postępowania w celu eliminacji negatywnego oddziaływania lub nawet wstrzymania eksploatacji instalacji. Podstawą takich działań jest art. 362 i 364 ustawy Prawo ochrony środowiska.
Podsumowanie
Co do niektórych inwestycji inwestor ma obowiązek uzyskania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Warunki określone w tej decyzji muszą być potem przestrzegane w toku procesu budowlanego oraz w czasie eksploatacji przedsięwzięcia. Jeżeli decyzja o pozwoleniu na budowę lub o warunkach zabudowy została wydana bez wymaganej wcześniej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, to może to stanowić podstawę do unieważnienia tych decyzji. Natomiast jeżeli realizacja lub eksploatacja przedsięwzięcia narusza warunki decyzji środowiskowej, to na inwestora może być nałożona kara pieniężna. Jej wysokość wynosi od 500 zł do 1 miliona złotych.
Jeśli potrzebujesz pomocy w sprawach związanych z prawem budowlanym, nasza kancelaria jest do Twojej dyspozycji. Oferujemy kompleksowe usługi prawne, w tym porady i konsultacje, które pomogą Ci rozwiązać wszelkie problemy. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać profesjonalne wsparcie.
