Uzyskanie prawomocnego pozwolenia na budowę nie zawsze oznacza definitywne zakończenie sprawy, ponieważ w szczególnych wypadkach może ono zostać uchylone. Pozwolenie na budowę jako decyzja administracyjna podlega ogólnym przepisom zawartym w kodeksie postępowania administracyjnego. Kodeks ten reguluje między innymi przypadki uchylania decyzji ostatecznych. Ponadto przepisy szczególne zawarte w ustawie Prawo budowlane zawierają dalsze przypadki, kiedy możliwe jest uchylenie nawet prawomocnego pozwolenia.
Kiedy może nastąpić uchylenie pozwolenia na budowę?
Zgodnie z kodeksem postępowania administracyjnego uchylenie prawomocnego pozwolenia na budowę czy innych ostatecznych decyzji może nastąpić w następujących sytuacjach:
∙ „Jeżeli w inny sposób nie można usunąć stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobiec poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów państwa”
Ta sytuacja jest przewidziana w art. 161 k.p.a. Uchylenie decyzji w tym trybie jest dopuszczalne wyłącznie wtedy, gdy nie istnieje inny sposób usunięcia wskazanych zagrożeń. Uchylenie może nastąpić w niezbędnym zakresie, takim, który zapewni usunięcie stanu zagrożenia. Od okoliczności danej sprawy zależy zatem, w jakim zakresie ostateczna decyzja będzie uchylona. Jeżeli na skutek uchylenia decyzji strona poniesie szkodę, to przysługuje jej roszczenie o odszkodowanie. Roszczenie to należy skierować do organu, który uchylił decyzję. Strona swoje żądanie musi skierować w ciągu trzech lat od dnia, w którym decyzja uchylająca stała się ostateczna. Po tym okresie roszczenie ulega przedawnieniu.
∙ „Ostateczna decyzja administracyjna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony (art. 155 k.p.a.)”
Uchylenie na tej podstawie może nastąpić w każdym czasie. W toku postępowania o uchylenie decyzji w trybie art. 155 k.p.a. organ bada następujące przesłanki: czy przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu decyzji, czy za uchyleniem decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony, czy strona, która nabyła prawo z decyzji wyraża zgodę na jej uchylenie. W postępowaniu udział powinni brać przede wszystkim inwestor ale także inne strony, które brały udział w pozwoleniu na budowę. Zgodę na uchylenie powinien jednak wyrażać, co do zasady, tylko inwestor.
∙ „Decyzja administracyjna wydana z zastrzeżeniem dopełnienia określonych czynności może być uchylona, jeżeli strona nie dopełniła tych czynności w wyznaczonym terminie art. 162 §2 k.p.a.”
Ten przypadek szczególnie często dotyczy decyzji o pozwoleniu na budowę. Zgodnie bowiem z Prawem budowlanym organ może nałożyć na inwestora szereg dodatkowych obowiązków, np. wskazać termin rozbiórki tymczasowych obiektów budowlanych, określić ich czas użytkowania czy określić wymagania dotyczące nadzoru na budowie. Jeżeli strona nie wykona zlecenia zawartego w decyzji o pozwoleniu na budowę to decyzja powinna być uchylona przez organ administracji architektoniczno- budowlanej.
∙ „Decyzja administracyjna, na mocy której strona nabyła prawo, może być uchylona, gdy przewidują to przepisy szczególne.”
W odniesieniu do decyzji o pozwoleniu na budowę przepisem szczególnym przewidującym możliwość uchylenia ostatecznej decyzji jest art. 36a ust.2. Zgodnie z tym przepisem decyzja jest uchylana w przypadku wydania decyzji z art.51 ust.1 pkt 3. Są to więc sytuacje gdy po wcześniejszym wstrzymaniu prowadzenia robót na inwestora nałożono decyzję o obowiązku sporządzenia projektu zamiennego bądź wykonania określonych czynności budowlanych.
Organ właściwy do uchylenia decyzji o pozwoleniu na budowę
Organem właściwym w sprawie uchylenia ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę jest ten organ, który ją wydał (art.155 k.p.a.) Uchylenie decyzji w trybie art.162 §2 (brak dokonania czynności w wyznaczonym terminie) dokonuje organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji. Organem tym jest organ administracji architektoniczno-budowlanej.
Uchylenie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę następuje w formie decyzji administracyjnej. Jest to nowa decyzja wydana w nowej sprawie. Przysługuje więc od niej odwołanie na zasadach ogólnych. Odwołanie to nie wymaga więc szczegółowego uzasadnienia. Wnosi się je do organu odwoławczego, za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Jeżeli decyzję o uchyleniu pozwolenia na budowę wydał minister, to od takiej decyzji odwołanie nie przysługuje. Zgodnie z art.127§3 k.p.a. strona może złożyć do ministra wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
W przypadku uchylenia takiej decyzji prowadzenie prac budowlanych jest niedopuszczalne. Rozpoczęcie albo wznowienie budowy może nastąpić po wydaniu nowej decyzji.
Nasz prawnik budowlany oferuje profesjonalne usługi konsultacyjne, które obejmują analizę dokumentacji, doradztwo w zakresie procedur prawnych oraz reprezentację przed sądami. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać skuteczną pomoc prawną i zabezpieczyć swoje interesy.
