W praktyce często zdarza się sytuacja, że zamawiający w toku realizacji zamówienia publicznego dokonuje zmiany rodzaju materiałów budowlanych lub też zmiany technologii. Dla wykonawcy jest to sytuacja niekomfortowa bowiem może doprowadzić do wzrostu kosztów prac, którego nie będzie mógł on sobie zrekompensować. Zgodnie bowiem z art. 144 ustawy prawo zamówień publicznych zakazane jest dokonywanie istotnych zmian zawartej umowy. Zasada ta może być wyłączona tylko wtedy gdy zamawiający przewidział możliwość dokonania zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany.
Wynagrodzenie ryczałtowe w umowie zamówienia publicznego
Zasady dokonywania zmian umowy zamówienia publicznego zostały omówione w artykule „Umowa z zamówienia publicznego — zmiana terminu realizacji inwestycji.” Specyficzna sytuacja występuje wówczas gdy wynagrodzenie przewidziane w umowie ma charakter ryczałtowy. Przepisy ustawy prawo zamówień publicznych nie definiują pojęcia ryczałtu. Rozumienie tego pojęcia należy więc określać na podstawie przepisów kodeksu cywilnego i bogatego orzecznictwa sądowego.
Kodeks cywilny reguluje wynagrodzenie ryczałtowe w artykułach 628-632. Zgodnie z tymi przepisami wynagrodzenie ryczałtowe jest określone z góry, bez możliwości jego zmiany, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów pracy. Sąd Najwyższy wskazuje, że ryczałt polega na umówieniu z góry wysokości wynagrodzenia w kwocie absolutnej, przy wyraźnej lub dorozumianej zgodzie stron na to, że wykonawca nie będzie się domagać wynagrodzenia wyższego (wyrok z dnia 20 listopada 1998r. II CKN 913/97). Jak z tego wynika wykonawca, co do zasady, nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia nawet w razie wzrostu kosztów realizacji prac spowodowanego zmianą dokumentacji projektowej.
Wykonawca mógłby żądać podwyższenia wynagrodzenia w dwóch sytuacjach:
- „Gdy w umowie wprowadzone będą klauzule przewidujące podwyższenie ryczałtu, przy czym należy precyzyjnie określić warunki takiej zmiany;
- W drodze przymusowej tj. procesu sądowego prowadzonego na podstawie art. 632 §1 k.c. – w tym trybie możliwa jest zmiana ryczałtu w sytuacji zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, gdy wykonanie robót budowlanych na dotychczasowych warunkach groziłoby wykonawcy rażącą stratą.”
Reasumując wykonawca powinien w ofercie bardzo ostrożnie określać wysokość wynagrodzenia ryczałtowego. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji gdy w specyfikacji lub w ogłoszeniu o zamówieniu nie przewidziano możliwości zmiany umowy.
Nasz radca prawny specjalizuje się w prawie budowlanym i oferuje usługi konsultacyjne dla klientów indywidualnych, firm i instytucji. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać fachową poradę prawną i skorzystać z naszego doświadczenia w tej dziedzinie.
