Przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego wiąże się często z koniecznością uregulowania licznych formalności. Pisaliśmy o tym w artykule „Pozwolenie na użytkowanie- procedura uzyskania”. Ponadto naruszenie przepisów prawa budowlanego dotyczących użytkowania obiektu budowlanego może wiązać się z obowiązkiem zapłaty kary wymierzonej przez właściwy organ. O wysokości tych kar i zasadach ich naliczania pisaliśmy w artykule „Pozwolenie na użytkowanie – jaka kara za niedochowanie procedury”.
Zgodnie z art. 59g ust.5 ustawy prawo budowlane do kar z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego stosuje się odpowiednie przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa. Oznacza to, że do kar znajdują między innymi zastosowanie przepisy rozdziału 8 Ordynacji podatkowej dotyczące przedawnienia. Należy więc generalnie stwierdzić, że nielegalne użytkowanie obiektu budowlanego ulega przedawnieniu. Precyzyjniej przedawnieniu ulega możliwość ukarania faktu nielegalnego użytkowania.
Okresy przedawnienia
Przedawnienie wynosi 3 lub 5 lat w zależności od tego czy inwestor złożył czy też nie złożył wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie. Krótszy 3 letni okres przedawnienia dotyczy sytuacji gdy inwestor złożył wniosek o pozwolenie na użytkowanie a właściwy organ nie przeprowadził obowiązkowej kontroli. Jeżeli inwestor przystąpił do użytkowania obiektu budowlanego bez takiej kontroli to jest to nielegalne. W takiej sytuacji doręczenie postanowienia o wymierzeniu kary po upływie 3 lat jest objęte przedawnieniem. Drugi dłuższy okres przedawnienia to jest 5 lat, dotyczy sytuacji gdy inwestor nie złożył wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie.
W każdym z tych przypadków termin przedawnienia rozpoczyna bieg w momencie rozpoczęcia nielegalnego użytkowania. Powyższe zasady wynikają z orzecznictwa sądów administracyjnych w tym wyroków NSA z dnia 8 grudnia 2009r. II OSK 1023/09 oraz II OSK 1110/09.
Konsekwencje przedawnienia
Przedawnienie kary oznacza, że organ może domagać się jej zapłaty ale zobowiązany może skutecznie podnieść zarzut przedawnienia. Należy podkreślić, że zarzut przedawnienia nie jest uwzględniany z urzędu przez organ ale musi się na niego powołać zobowiązany, który chce uniknąć płatności kary. W razie otrzymania postanowienia o wymierzeniu kary można więc kwestionować to postanowienie podnosząc zarzut przedawnienia. Podniesienie tego zarzutu jest możliwe również w toku postępowania egzekucyjnego.
Należy pamiętać, że nielegalne użytkowanie obiektu budowlanego to wykroczenie o którym mowa w art.91 a ustawy prawo budowlane zagrożone karą grzywny. Przedawnienie wykroczeń uregulowane jest w art. 45 kodeksu wykroczeń. Zgodnie z tym przepisem karalność wykroczenia ustaje jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok. Jeżeli w tym czasie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu. Rozpoczęcie biegu przedawnienia w tym wypadku następuje z dniem popełnienia wykroczenia, a nie z dniem jego wykrycia czy ustalenia sprawcy.
Zobacz także: „Pozwolenie na użytkowanie- procedura uzyskania” oraz „Pozwolenie na użytkowanie – jaka kara za niedochowanie procedury”.
Nasz prawnik specjalizujący się w prawie budowlanym oferuje profesjonalne usługi konsultacyjne, które obejmują analizę dokumentacji, doradztwo przy uzyskiwaniu pozwoleń oraz reprezentację w sporach. Skontaktuj się z nami i umów się na spotkanie.
