Przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego wiąże się często z koniecznością uregulowania licznych formalności, a za jego nielegalne użytkowanie może grozić kara. Pisaliśmy o tym w artykule „Pozwolenie na użytkowanie- procedura uzyskania”. Ponadto naruszenie przepisów prawa budowlanego dotyczących użytkowania obiektu budowlanego może wiązać się z obowiązkiem zapłaty kary wymierzonej przez właściwy organ. O wysokości tych kar i zasadach ich naliczania pisaliśmy w artykule „Pozwolenie na użytkowanie – jaka kara za niedochowanie procedury”. Zgodnie z art. 59g ust.5 ustawy prawo budowlane do kar z tytułu nielegalnego użytkowania stosuje się odpowiednie przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa. Oznacza to, że do kar znajdują między innymi zastosowanie przepisy rozdziału 8 Ordynacji podatkowej dotyczące przedawnienia. Należy więc generalnie stwierdzić, że nielegalne użytkowanie obiektu budowlanego ulega przedawnieniu. Precyzyjniej przedawnieniu ulega możliwość ukarania faktu nielegalnego użytkowania.
Okresy przedawnienia kary za nielegalne użytkowanie obiektu budowlanego
Przedawnienie kary za nielegalne użytkowanie obiektu budowlanego wynosi 3 lub 5 lat w zależności od tego czy inwestor złożył czy też nie złożył wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie. Krótszy 3 letni okres przedawnienia dotyczy sytuacji, gdy inwestor złożył wniosek o pozwolenie na użytkowanie, a właściwy organ nie przeprowadził obowiązkowej kontroli. Jeżeli inwestor przystąpił do użytkowania obiektu budowlanego bez takiej kontroli to jest to nielegalne. W takiej sytuacji doręczenie postanowienia o wymierzeniu kary po upływie 3 lat jest objęte przedawnieniem. Drugi dłuższy okres przedawnienia to jest 5 lat, dotyczy sytuacji gdy inwestor nie złożył wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie.
W każdym z tych przypadków termin przedawnienia rozpoczyna bieg w momencie rozpoczęcia nielegalnego użytkowania. Powyższe zasady wynikają z orzecznictwa sądów administracyjnych w tym wyroków NSA z dnia 8 grudnia 2009r. II OSK 1023/09 oraz II OSK 1110/09.
Konsekwencje
Przedawnienie kary oznacza, że organ może domagać się jej zapłaty, ale zobowiązany może skutecznie podnieść zarzut przedawnienia. Należy podkreślić, że zarzut przedawnienia nie jest uwzględniany z urzędu przez organ ale musi się na niego powołać zobowiązany, który chce uniknąć płatności kary. W razie otrzymania postanowienia o wymierzeniu kary można więc kwestionować to postanowienie, podnosząc zarzut przedawnienia. Podniesienie tego zarzutu jest możliwe również w toku postępowania egzekucyjnego.
Należy pamiętać, że nielegalne użytkowanie to wykroczenie, o którym mowa w art.91 a ustawy prawo budowlane. Jest ono zagrożone karą grzywny. Przedawnienie wykroczeń uregulowane jest w art. 45 kodeksu wykroczeń. Zgodnie z tym przepisem karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok. Jeżeli w tym czasie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu. Rozpoczęcie biegu przedawnienia w tym wypadku następuje z dniem popełnienia wykroczenia, a nie z dniem jego wykrycia czy ustalenia sprawcy.
Zobacz także: „Pozwolenie na użytkowanie- procedura uzyskania” oraz „Pozwolenie na użytkowanie – jaka kara za niedochowanie procedury”.
Nasz prawnik specjalizujący się w prawie budowlanym oferuje profesjonalne usługi konsultacyjne, które obejmują analizę dokumentacji, doradztwo przy uzyskiwaniu pozwoleń oraz reprezentację w sporach. Skontaktuj się z nami i umów się na spotkanie.