Budowa studni na działce – formalności i przepisy

Budowa studni to dobre rozwiązanie w przypadku, gdy do naszej działki nie został doprowadzony wodociąg lub wówczas, gdy chcemy obniżyć koszty generowane przez duże zużycie wody z wodociągu. Często decydują się na nią na przykład osoby hodujące na działce rośliny wymagające intensywnego podlewania. Jak podejść do zagadnienia budowy ujęcia wody od strony prawnej? Jakie przepisy należy znać i o czym pamiętać przed rozpoczęciem procesu wiercenia lub kopania? Sprawdźmy!

Budowa studni – ale jakiej? Kopane i wiercone ujęcia wody na różnych terenach geologicznych

Zanim przyjrzymy się prawnym zagadnieniom związanym z budową dwóch najpopularniejszych typów studni – kopanych i wierconych – warto spojrzeć też na kwestie związane z definicją tego urządzenia.

Definicja i działanie

Studnia to nic innego jak ujęcie wody podziemnej, sztucznie wiercone lub kopane poziomo lub ukośnie w warstwie gleby aż do poziomu wodonośnego. Może sięgać tylko do poziomu wód podskórnych, znajdujących się bezpośrednio pod warstwą gleby, lub do wód głębinowych, osadzonych znacznie niżej. W pierwszym przypadku woda nie jest przykryta warstwą nieprzepuszczalną, w związku z czym z powierzchni ziemi mogą przenikać do niej najróżniejsze zanieczyszczenia – od zanieczyszczeń atmosferycznych w postaci choćby szkodliwych substancji znajdujących się w tak zwanych kwaśnych deszczach aż po substancje wykorzystywane do nawożenia okolicznych pól uprawnych.

Studnia a sieć wodociągowa

No dobrze, ale po co w ogóle budować studnię? Oczywiście, prowizoryczna instalacja czerpiąca z wód gruntowych podczas budowy z pewnością się przyda. Działkę budowlaną najczęściej podłącza się bowiem do najbliższego wodociągu dopiero po zrealizowaniu projektu budowlanego, a woda jest potrzebna także podczas budowy. Czy chodzi więc tylko o wykończone już budynki, do których nie ma możliwości doprowadzenia wodociągu?

Przede wszystkim musimy tu zauważyć, że zgodnie z przepisami każda działka budowlana przeznaczona pod zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinna mieć zapewnioną możliwość przyłączenia uzbrojenia działki lub bezpośrednio budynku do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej i ciepłowniczej (§ 26 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie). Zgodnie z tym przepisem zasadą jest przyłączenie działki do sieci wodociągowej. Kiedy jest to niemożliwe, działka musi zostać wyposażona w indywidualne ujęcie wody, a także w zbiornik bezodpływowy lub przydomową oczyszczalnię ścieków, jeżeli ilość tych ścieków nie przekracza 5m3 na dobę. Jak wskazuje się w orzecznictwie, inwestor nie ma pełnej swobody w wyborze zaopatrzenia budynku mieszkalnego w wodę. Przykładowo, niedopuszczalne jest, by tylko z powodu finansowych, wybrane zostało indywidualne ujęcie wody, zamiast przyłączenia do sieci wodociągowej. Tak stwierdził przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 9 sierpnia 2017r. (sygn. akt II SA/Gl 520/17). Z kolei w innym wyroku, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że zgoda na indywidualne ujęcie wody może być udzielona tylko pod warunkiem wykazania, w sposób jednoznaczny, braku możliwości przyłączenia uzbrojenia działki bezpośrednio do sieci wodociągowej (wyrok z dnia 9 października 2013 r., II OSK 1072/12). Przeszkoda w przyłączeniu do sieci wodociągowej musi mieć charakter obiektywny. Przykładowo może to polegać na negatywnym stanowisku przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego czy znacznym oddaleniu sieci wodociągowej od działki. Należy zatem stwierdzić, że jest możliwe wybudowanie na działce studni nawet jeżeli w pobliżu jest sieć wodociągowa.

Istnieją jednak sytuacje, w których można wybudować dodatkowe ujęcie wody na działce już podłączonej do wodociągu. Woda z ujęć głębinowych lub powierzchniowych może służyć na przykład posiadaczom niewielkiego przydomowego ogródka czy nawet rabatek z kwiatami, które wymagają dość obfitego podlewania. Jest to więc sposób na pewną oszczędność i zużywanie mniejszej ilości wody pochodzącej z wodociągów.

Przepisy, czyli czy budowa studni głębinowej wymaga pozwolenia na budowę, czy wystarczy zgłoszenie?

Od 28 czerwca 2015 r. budowa studni jest ułatwiona pod względem formalności. Zgodnie ze zmianami ustawy o prawie budowlanym, które w tym dniu weszły w życie, wykonywanie „opraw ujęć wód podziemnych” nie wymaga już ani uzyskania pozwolenia na budowę, ani nawet dokonania zgłoszenia.

Skąd taka zmiana w ustawodawstwie? Sądy administracyjne oraz organy administracji publicznej wielokrotnie wypowiadały się na temat formalności związanych z budową studni – zarówno kopanych, jak i wierconych, a także głębinowych, czyli sięgających aż do wód wgłębnych, oddzielonych warstwą nieprzepuszczalnych skał. Z orzecznictwa sądowego i organów administracji wynika wniosek, że realizacja inwestycji tego typu nie wymaga pozwolenia na budowę ani dokonania zgłoszenia (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 kwietnia 2014r. II OSK 2713/12, z dnia 29 kwietnia 2014r. II OSK 2882/12, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 28 czerwca 2011r. II SA/Wr 2013/11). Studnia nie jest bowiem budowlą, co wynika z następujących okoliczności:

• definicja budowli jest zawarta w art. 3 ust. 3 ustawy Prawo budowlane – zgodnie z tym przepisem jest to każdy obiekt budowlany nie będący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak na przykład budowle hydrotechniczne. Urządzenia tego typu, jako związane z prowadzeniem gospodarki wodnej, są najbardziej zbliżone do studni;
• definicja urządzeń hydrotechnicznych jest zawarta w § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie – przepis ten wymienia jedynie ujęcia śródlądowych wód powierzchniowych, a nie obejmuje swoim pojęciem ujęć śródlądowych wód głębinowych, do których zaliczane są studnie głębinowe. W efekcie studnie te nie mogą być traktowane jako budowla.

Zwolnienie z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia dotyczy każdej sytuacji, bez względu na to, czy studnia będzie traktowana jako budowla, czy jako urządzenie budowlane. Z punktu widzenia formalności, inwestor aktualnie ma więc sytuację bardzo ułatwioną. Może się jednak zdarzyć, że – choć nie będą potrzebne pozwolenia ani zgłoszenia budowlane – inwestor będzie musiał uzyskać pozwolenie wodnoprawne lub sporządzić projekt robót geologicznych. Ważne jest też, aby ujęcie wody znajdowało się w odpowiednim miejscu na działce i spełniało pewne określone prawnie warunki. Jakie to warunki, gdzie należy umiejscowić ujęcie wody na działce i czym właściwie jest pozwolenie wodnoprawne? Przyjrzyjmy się bliżej tym zagadnieniom!

Umiejscowienie ujęcia wód podskórnych lub głębinowych na działce

Fakt, że do budowy ujęcia wody przestało być wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę czy zgłoszenie nie oznacza, że wykonanie ujęcia nie podlega już przepisom prawa budowlanego i aktom wykonawczym do tej ustawy. Do tego rodzaju inwestycji odnosi się bowiem dział II rozdziału VI rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Zgodnie z § 31 ust.1 wyżej wymienionego rozporządzenia, lokalizując ujęcie wód głębinowych należy zachować następujące parametry:

„Odległość studni dostarczającej wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, niewymagającej ustanowienia strefy ochronnej, powinna wynosić – licząc od osi studni – co najmniej:

• do granicy działki – 5 m;
• do osi rowu przydrożnego – 7,5 m;
• do budynków inwentarskich i związanych z nimi szczelnych silosów, zbiorników do gromadzenia nieczystości, kompostu oraz podobnych szczelnych urządzeń – 15 m;
• do najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji indywidualnej, jeżeli odprowadzane są do niej ścieki oczyszczone biologicznie w stopniu określonym w przepisach dotyczących ochrony wód – 30 m;
• do nieutwardzonych wybiegów dla zwierząt hodowlanych, najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji lokalnej bez urządzeń biologicznego oczyszczania ścieków oraz do granicy pola filtracyjnego – 70 m.”

Od powyższej reguły możliwy jest jeden wyjątek. Zgodnie bowiem z § 31 ust. 2 dopuszcza się sytuowanie studni w odległości mniejszej niż 5 m od granicy działki, a także studni wspólnej na granicy dwóch działek, pod warunkiem zachowania na obydwu działkach odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 2–5 rozporządzenia.

Jak z tego wynika, rozporządzenie nie określa odległości dla ujęć dostarczających wodę nie przeznaczoną do spożycia przez ludzi np. służącą tylko do podlewania ogródków. W takim przypadku nie musimy więc kierować się powyższymi wytycznymi.

Ujęcia wód głębinowych a miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (MPZP)

Planując realizację inwestycji ujęcia wód głębinowych, należy koniecznie zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego MPZP. W planie tym mogą bowiem być przewidziane na przykład zakazy lokalizacji ujęć wód głębinowych na danym terenie czy inne szczególne wymogi dotyczące realizacji tej inwestycji. Należy przy tym podkreślić, że zakaz lokalizacji tego typu inwestycji musi wynikać wprost z postanowień MPZP. Nie może to być zakaz dorozumiany.

Czym jest pozwolenie wodnoprawne?

Wspomnieliśmy już, że choć do budowy ujęcia wód od 2015 roku nie jest konieczne uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę ani nawet zgłoszenia przedsięwzięcia budowlanego, w niektórych przypadkach inwestor będzie musiał uzyskać pozwolenie wodnoprawne na budowę studni. Regulacje w tym zakresie umieszczone są w ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne. Zgodnie z art. 33 ust. 1 tej ustawy właścicielowi gruntu przysługuje bowiem prawo do zwykłego korzystania z wód stanowiących jego własność oraz z wody podziemnej znajdującej się w jego gruncie. Prawo to nie oznacza jednak uprawnienia do wykonywania urządzeń wodnych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego. Studnia głębinowa stanowi urządzenie wodne, co wynika z art. 16 pkt. 65 d) ustawy. Zasadą jest, że na wykonywanie urządzeń wodnych wymagane jest pozwolenie wodnoprawne. (art. 389 pkt. 6). Czym ono jest?

Według definicji opartej na ustawie o prawie wodnym mianem pozwolenia wodnoprawnego określa się jeden z rodzajów zezwoleń udzielanych przez organy administracji w drodze decyzji administracyjnej. Uzyskanie decyzji pozwolenia wodnoprawnego jest warunkiem niezbędnym do szczególnego korzystania z wód powierzchniowych i podziemnych oraz do wykonywania urządzeń wodnych, do których według ustawy kwalifikują się między innymi ujęcia wody.

Pozwolenie wodnoprawne wydaje się na wniosek. Do wniosku dołącza się między innymi: operat wodnoprawny wraz z opisem zamierzonej działalności, wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzję o warunkach zabudowy, wypis z rejestru gruntów oraz dokumentację hydrogeologiczną, jeżeli jest wymagana. Zawartość dokumentacji hydrogeologicznej określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2016 r. w sprawie dokumentacji hydrogeologicznej i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej. Operat wodnoprawny sporządza się w formie opisowej i graficznej, a także na informatycznych nośnikach danych.

Stroną w postępowaniu jest oczywiście przede wszystkim wnioskodawca (art. 401 ustawy Prawo wodne). Możliwe jest, że w sprawie będą brać udział także inne podmioty, jeżeli nieruchomości stanowiące ich własność będą znajdować się w zasięgu oddziaływania planowanych urządzeń wodnych. W postępowaniu dotyczącym wydania pozwolenia nie biorą udziału organizacje społeczne: nie mogą wszczynać postępowania ani też w nim uczestniczyć na zasadach określonych w art. 31 k.p.a.. Nie dotyczy to oczywiście sytuacji, gdy organizacja społeczna jest stroną w sprawie na zasadach ogólnych (a więc wynikających z art. 28 k.p.a. i 401 ustawy Prawo wodne).

Za wydanie pozwolenia wodnoprawnego należy uiścić opłatę. Na dzień opracowywania niniejszego artykułu wynosi ona 224,88 zł – co wynika z obwieszczenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 16 października 2019 r. (M.P.2019.1031).

Przeniesienie pozwolenia wodnoprawnego. Czy nabywca studni powinien przenieść na siebie pozwolenie wodnoprawne?

Od razu należy stwierdzić, że przeniesienie pozwolenia wodnoprawnego jest możliwe. Dopuszcza to ustawa Prawo wodne, w art. 411 a. Zgodnie z tym przepisem organ jest zobowiązany do przeniesienia zezwolenia na rzecz innego podmiotu, w następującej sytuacji:

• wniosek zostanie złożony przez podmiot, na który ma być przeniesione pozwolenie wodnoprawne;
• podmiot ten zobowiąże się do przyjęcia wszystkich warunków określonych w pozwoleniu, składając oświadczenie stanowiące załącznik do wniosku;
• zgodę wyrazi pierwotny adresat pozwolenia wodnoprawnego.

W razie spełnienia powyższych warunków organ musi przenieść na nabywcę studni wydane pozwolenie wodnoprawne. Nie jest to więc zależne od woli tego organu. Ustawa dopuszcza tylko jedną sytuację, w której organ może nie uwzględnić wniosku. Może tak zrobić tylko wtedy, gdy podmiot na którego ma być przeniesiona decyzja nie wywiązuje się z obowiązków wynikających z dotychczas wydanych na jego rzecz pozwoleń wodnoprawnych czy też pozwoleń, które zostały na niego przeniesione.

Przeniesienia pozwolenia wodnoprawnego na rzecz innego podmiotu dokonuje organ właściwy w sprawach pozwoleń wodnoprawnych, wskazany w art. 397 ustawy Prawo wodne. Obecnie zgodnie z art. 14 ust. 3 i 6 oraz art. 397 ust. 3 pr.wod. organami tymi są: dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej Wód Polskich i dyrektor zarządu zlewni Wód Polskich.

W trybie art. 411 a , możliwe jest przeniesienie pozwoleń wodnoprawnych wydanych zarówno w okresie obowiązywania ustawy Prawo wodne z lipca 2017r. jak i poprzednio obowiązującej ustawy z 2001r.

Po omówieniu powyższych procedur należy rozważyć czy nabywca studni (czy też nabywca nieruchomości, na której jest usytuowana użytkowana studnia) może z niej korzystać bez formalności czy też powinien uzyskać przeniesienie pozwolenia wodnoprawnego na siebie.

Na wstępie należy wyjaśnić, że w polskim prawie obowiązuje zasada superficies solo cedit, która wynika z art. 47, 48 i 50 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tymi normami część składowa gruntu nie może być odrębnym przedmiotem własności, czyli dzieli los prawny gruntu. Nabywca gruntu staje się więc nabywcą jego części składowych. Częścią składową gruntu są w szczególności budynki oraz inne urządzenia trwale związane z gruntem – a więc między innymi urządzenia wodne. Nabywca ziemi staje się więc właścicielem studni, niezależnie od tego, czy ją wybudował czy też nie.

Nabycie prawa własności do studni nie oznacza jednak, że można z niej korzystać. Pozwolenie wodnoprawne nie jest bowiem prawem związanym z własnością nieruchomości i nie jest częścią składową gruntu. Nabywca gruntu nie nabywa więc równocześnie uprawnienia wynikającego z pozwolenia wodnoprawnego.

Nowy właściciel musi więc przeprowadzić procedurę określoną w art. 411 a ustawy Prawo wodne, to jest musi przenieść na siebie wydane pozwolenie wodnoprawne, aby legalnie korzystać z ujęcia wody (studni).

Czy można wybudować studnię bez konieczności uzyskania pozwolenia wodnoprawnego?

Od zasady jak zwykle istnieją jednak wyjątki. W kwestiach związanych z pozwoleniem wodnoprawnym wyjątki te określa art. 395 ustawy prawo wodne. Zgodnie z pkt 5 tego przepisu pozwolenia wodnoprawnego nie wymaga wykonywanie urządzeń wodnych do poboru wód podziemnych na potrzeby zwykłego korzystania z wód, z ujęć głębokości do 30m. Z kolei zgodnie z pkt 7 omawianego artykułu, nie wymaga pozwolenia wodnoprawnego pobór wód powierzchniowych i podziemnych w ilości nie przekraczającej 5 metrów sześciennych na dobę, na potrzeby zwykłego korzystania z wód.

Kiedy konieczne jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami przed rozpoczęciem budowy studni głębinowej należy więc uzyskać pozwolenie wodnoprawne wówczas, gdy:

• studnia ma być głębsza niż 30m lub
• przewidziany jest pobór wody w ilości przekraczającej 5 metrów sześciennych na dobę lub
• pobór wody nie jest związany ze zwykłym korzystaniem z wód.

Zwykłe korzystanie z wód może służyć wyłącznie zaspokajaniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego lub własnego gospodarstwa rolnego. Obejmuje ono:

1) pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych w ilości średniorocznie nieprzekraczającej 5 m3 na dobę;
2) wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi w ilości nieprzekraczającej łącznie 5 m3 na dobę.

Jeżeli więc nawet studnia spełnia parametry opisane wyżej, ale nie służy dla potrzeb własnego gospodarstwa domowego lub rolnego - to jej realizacja nie jest zwolniona z obowiązku uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.

W innych przypadkach nie ma potrzeby uzyskania takiego pozwolenia.

Budowa studni głębinowej a konieczność uzyskania decyzji o zatwierdzeniu projektu robót geologicznych

W przypadku budowy studni głębinowej musimy być świadomi, że takie przedsięwzięcie budowlane może podlegać nie tylko zapisom ustawy o prawie budowlanym czy o prawie wodnym, lecz również przepisom ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze. Zgodnie z zapisami zawartymi w art. 3 ust. 2a, ustawy tej nie stosuje się między innymi w przypadku „wykonywania wkopów oraz otworów wiertniczych o głębokości do 30 m w celu wykonywania ujęć wód podziemnych na potrzeby poboru wód podziemnych w ilości nieprzekraczającej 5 metrów sześciennych na dobę poza obszarami górniczymi utworzonymi w celu wykonywania działalności metodą otworów wiertniczych”. Wyłączenie stosowania ustawy Prawo geologiczne i górnicze wymaga spełnienia powyższych przesłanek łącznie. Wykopy oraz otwory wiertnicze nie mogą więc przekraczać wyznaczonej głębokości i nie mogą przekraczać wyznaczonej ilości pobieranej wody.

W konsekwencji przepisy wyżej wymienionej ustawy dotyczą studni o głębokości większej niż 30 m i/lub służącej do poboru wody w ilości większej niż 5 metrów sześciennych na dobę lub znajdującej się na obszarze górniczym.

Wykonanie studni głębinowej o głębokości przekraczającej 30 m, pobierającej więcej niż określona zapisami ustawy ilość wody na dobę lub znajdującej się na terenie górniczym, stanowi więc – w świetle ustawy - robotę geologiczną. Robota geologiczna to wykonywanie w ramach prac geologicznych wszelkich czynności poniżej powierzchni terenu, w tym przy użyciu środków strzałowych. Z kolei, zgodnie z obowiązującym prawem, prace geologiczne mogą być wykonywane tylko na podstawie projektu robót geologicznych. Podstawowe składniki projektu robót geologicznych określa art. 79 ust. 2 ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Zgodnie z tą normą są to w szczególności:

• „cel zamierzonych robót oraz sposób jego osiągnięcia;
• rodzaj dokumentacji geologicznej mającej powstać w wyniku robót geologicznych;
• harmonogram robót geologicznych;
• przestrzeń, w obrębie której mają być wykonywane roboty geologiczne;
• przedsięwzięcia konieczne ze względu na ochronę środowiska, w tym wód podziemnych, sposób likwidacji wyrobisk, otworów wiertniczych, rekultywacji gruntów, a także czynności mające na celu zapobieżenie szkodom powstałym wskutek wykonywania zamierzonych robót.”

Szczegółowe wymogi projektu robót geologicznych określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących projektów robót geologicznych, w tym robót, których wykonywanie wymaga uzyskania koncesji. W świetle tego aktu prawnego, projekt składa się z części graficznej oraz tekstowej. Część tekstowa to opis zamierzonych robót geologicznych. Jego zawartość jest uzależniona od celów robót. Powinna jednak określać informacje dotyczące lokalizacji zamierzonych robót geologicznych, omówienie wyników wcześniejszych robót geologicznych czy też przedstawienie możliwości osiągnięcia celów robót geologicznych. Z kolei część graficzna projektu zawiera mapę topograficzną w skali nie mniejszej niż 1: 100 000, wskazanie lokalizacji zamierzonych robót geologicznych na mapie. W razie zmiany projektu robót geologicznych, sporządzany jest dodatek do tego projektu, uwzględniający wyłącznie wprowadzone modyfikacje.

Projekt taki zatwierdza organ administracji geologicznej w drodze decyzji. Przedkłada się go do zatwierdzenia w dwóch egzemplarzach. We wniosku o zatwierdzenie projektu należy zamieścić informację o prawach, jakie przysługują wnioskodawcy do nieruchomości w granicach, w jakich mają być wykonywane roboty.

Zatwierdzenie projektu następuje po uzyskaniu opinii wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Projekt zatwierdza się na czas oznaczony, nie dłuższy niż 5 lat, w zależności od zakresu i harmonogramu zamierzonych robót.

Zgodnie z art. 80 ust. 7 ustawy o prawie geologicznym i górniczym organ administracji geologicznej ma prawo odmówić zatwierdzenia projektu robót geologicznych jeżeli:

• przewidziane w projekcie roboty geologiczne naruszają wymagania ochrony środowiska na danym terenie,
• projekt robót nie odpowiada wymaganiom prawa;
• rodzaj i zakres projektowanych robót geologicznych oraz sposób ich wykonania nie odpowiadają celowi tych robót.

Uzyskanie pozytywnej decyzji co do projektu robót geologicznych nie jest jedyną formalnością, którą należy spełnić. Ustawa Prawo geologiczne i górnicze nakłada na inwestora kolejny obowiązek – zgłoszenie zamiaru rozpoczęcia robót geologicznych. Zgłoszenia należy dokonać organowi administracji górniczej i wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), w formie pisemnej. Czynność ta powinna nastąpić najpóźniej na 2 tygodnie przed zamierzonym terminem rozpoczęcia robót. W zgłoszeniu należy określić: „terminy rozpoczęcia i zakończenia robót geologicznych, ich rodzaj i podstawowe dane dotyczące robót geologicznych oraz imiona i nazwiska osób sprawujących dozór i kierownictwo, a także numery świadectw stwierdzających kwalifikacje do wykonywania tych czynności.” Kto nie dochowuje powyższego obowiązku popełnia wykroczenie, które jest zagrożone karą grzywny.

Przebieg robót geologicznych oraz ich wyniki muszą być udokumentowane.

Obudowa studni – formalności

Od realizacji studni należy odróżnić realizację jej obudowy. Obudowa polega na przykład na wpuszczeniu w grunt kręgów betonowych otaczających ujęcie. Czy tego typu prace są związane z formalnościami budowlanymi?

Zgodnie z art. 29 ust. 2 pkt 10 ustawy Prawo budowlane, pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na wykonywaniu obudowy ujęć wód podziemnych. Roboty budowlane wskazane w art. 29 ust. 2 pkt 10 pr. bud. nie wymagają także dokonania zgłoszenia właściwemu organowi.
Jak z tego wynika, realizacja obudowy studni nie wymaga uzyskania ani decyzji o pozwoleniu na budowę ani dokonania zgłoszenia.

Formalności związane z likwidacją studni

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo wodne, przepisy dotyczący wykonania urządzeń wodnych stosuje się odpowiednio do ich odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy, rozbiórki lub likwidacji. W efekcie takie same formalności, jakie są związane z budową studni, wiążą się także z jej likwidacją.
To samo dotyczy formalności wynikających z ustawy prawo budowlane.
W związku z tym, w większości wypadków, likwidacja studni nie będzie wymagała żadnych formalności.

Podsumowanie, czyli co należy wiedzieć zanim zaplanujemy budowę studni?

Dzięki wprowadzonej w życie w czerwcu 2015 roku nowelizacji ustawy prawo budowlane budowa studni jest dziś znacznie ułatwiona pod kątem formalności. Dotyczy to przede wszystkim z zasady płytszych ujęć kopanych, których głębokość ze względu na konstrukcję nie przekraczaj górnej granicy 20 metrów. Niemniej jednak również wybudowanie ujęcia wody głębinowej, którego głębokość nie przekracza 30 metrów i która nie służy do poboru większej ilości wody niż 5 metrów sześciennych na dobę nie wymaga obecnie ani uzyskania pozwolenia na budowę ani dokonania zgłoszenia. Może więc być tak, że inwestor decydujący się na wykonanie przedsięwzięcia związanego ze stworzeniem nowego sztucznego ujęcia wody nie będzie musiał dokonywać żadnych formalności.

Tylko w niektórych przypadkach inwestor musi uzyskać pozwolenie wodnoprawne lub uzyskać zatwierdzenie projektu robót geologicznych. Przypadki te są jasno definiowane przez obowiązujące ustawodawstwo. Pozwolenia wodnoprawnego i zatwierdzenia projektu robót geologicznych będziemy potrzebować wówczas, gdy planowana przez nas inwestycja będzie miała ponad 30 metrów głębokości lub gdy będzie miała służyć poborowi większych ilości wody niż 5 metrów sześciennych na dobę lub też woda nie będzie wykorzystywana na potrzeby własnego gospodarstwa. Zatwierdzenia projektu robót geologicznych będzie wymagała również budowa studni na terenie zaklasyfikowanym jako górniczy.

Należy także pamiętać, że realizacja inwestycji tego rodzaju podlega przepisom ustaw o prawie wodnym, prawie geologicznym i górniczym oraz o prawie budowlanym, a także aktom wykonawczym do tej ustawy, które szczegółowo definiują między innymi odpowiednią lokalizację ujęcia wody głębinowej na działce.

Likwidacja studni wymaga dochowania takich samych formalności jak jej wybudowanie.

Jesteśmy kancelarią prawniczą z doświadczonym radcą prawnym specjalizującym się w prawie budowlanym. Oferujemy usługi konsultacji dla klientów indywidualnych, firm i instytucji. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać profesjonalne wsparcie w sprawach prawno-budowlanych.