Definicja scalania została ujęta w artykule Scalenie — wszczęcie postępowania. Należy przypomnieć, że scalenie to połączenie kilku mniejszych nieruchomości (działek) w jedną — większą. Jest to postępowanie specyficzne, bowiem może prowadzić do pozbawienia własności nieruchomości w drodze przymusu. Przymus występuje wtedy, kiedy postępowanie scaleniowe rozpoczyna się z inicjatywy nie wszystkich właścicieli nieruchomości, które będą scalane. Jeśli natomiast z wnioskiem o wszczęcie postępowania wystąpią wszyscy właściciele to element przymusu nie występuje. Szczegółowo opisano to niżej.
Uczestnicy postępowania scaleniowego
Uczestnikiem scalenia jest każdorazowy właściciel, posiadacz samoistny lub użytkownik gruntów objętych obszarem scalenia. Jeżeli procedurą objęte będą też grunty Skarbu Państwa lub gminy, to uczestnikiem będzie podmiot gospodarujący tymi gruntami. Uczestnicy działają osobiście, choć możliwe jest działanie przez pełnomocników czy przedstawicieli ustawowych. Wielokrotnie liczba uczestników jest bardzo duża. Ich bezpośrednie działanie mogłoby prowadzić więc do przedłużania się postępowania. W ustawie wprowadzono więc szczególny tryb działania uczestników. Spotykają się oni tylko na zwoływanych zebraniach ogólnych. Zebrania te przewidziane są tylko w kilku przypadkach. W sposób stały uczestnicy działają za pomocą rady uczestników scalenia. Członków tej rady powołują uczestnicy na ogólnym zebraniu. Jeżeli rada nie zostanie powołana w terminie to jej funkcję zastępuje zespół powołany z urzędu. Rada uczestników scalenia współdziała ze starostą, ma wyłącznie funkcje opiniodawcze, nie ma uprawnień władczych.
Szacunek gruntów w procesie scalenia
Jest to najważniejszy etap postępowania scaleniowego. Celem tej czynności jest określenie wartości gruntów posiadanych przez uczestnika przed komasacją (scaleniem). Ustalona wartość stanowi następnie podstawę do przyznania uczestnikowi gruntu zamiennego. Chodzi o to by uczestnik otrzymał po scaleniu grunt takiej samej wartości jaki posiadał przed komasacją. Jest to tak zwana zasada ekwiwalentności gruntów otrzymanych w następstwie scalenia.
Przed rozpoczęciem szacunku konieczne jest ustalenie stanu własności lub posiadania powierzchni poszczególnych użytków i klas gruntów. Co do zasady, odbywa się to na podstawie danych z ewidencji gruntów (art. 20 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów). W praktyce jednak dane te koryguje się stosowanie do stanu faktycznego.
Wartość gruntów ustala się na podstawie cen obowiązujących przy sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych. Uwzględnia się takie cechy jak między innymi położenie gruntu, dojazd do nieruchomości, odległość od miast, przeznaczenie wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Szacunku gruntów dokonuje geodeta – projektant upoważniony przez starostę. Jego czynności nadzoruje komisja powołana przez starostę. W czynności szacunku udział biorą wszyscy uczestnicy postępowania.
Wyniki szacunku gruntów ogłaszane są na zebraniach uczestników. Udostępnia się je również do publicznego wglądu przez okres 7 dni (art.12 ust.1). Wyniki szacunków można kwestionować składając zastrzeżenia. Rozpatruje je komisja współpracującą z geodetą. Akceptacja szacunku wyrażana jest w formie uchwały uczestników. Każdemu uczestnikowi przysługuje 1 głos. Jeżeli uchwała nie zostanie podjęta, starosta może postanowieniem zaakceptować szacunek gruntów. Postanowienie to można zaskarżyć zażaleniem.
Zobacz także: Scalenie - wszczęcie postępowania. oraz Zakończenie procesu scaleniowego.
Prawo budowlane to obszerna i złożona dziedzina, która wymaga specjalistycznej wiedzy i doświadczenia. Nasza kancelaria oferuje porady i konsultacje w tym zakresie, które pomogą Ci zrozumieć i rozwiązać wszelkie problemy prawne. Skontaktuj się z nami, aby umówić się na spotkanie.
