Bezpieczeństwo i higiena pracy na budowie to niezwykle istotne zagadnienia. Przestrzeganie zasad jest ważne nie tylko ze względu na polskie prawodawstwo, ale też w kontekście szeroko pojętego bezpieczeństwa. Przemysł budowlany zalicza się do działalności o stosunkowo wysokim ryzyku zawodowym. Sam sposób minimalizacji, identyfikacji oraz eliminacji zagrożeń możesz znaleźć w różnorodnych ustawach. Dziś przyjrzymy się kluczowym zagadnieniom z punktu widzenia tego tematu.
Bezpieczeństwo i higiena pracy na budowie – podstawowe prawa i obowiązki
Na pierwszy plan weźmy szeroko pojęte obowiązki wynikające z tematyki bezpieczeństwa i higieny pracy na budowie. Jednym z kluczowych terminów jest tutaj prawo pracy, które reguluje m.in. Kodeks Pracy. We wspomnianej ustawie możesz znaleźć regulacje i obowiązki dotyczące zarówno pracodawców, jak i pracowników. Poza tym zasady BHP są również określone w rozporządzeniu z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.
Obowiązki w zakresie BHP w odniesieniu do pracodawców
Na wstępie musimy zasygnalizować, że pracodawca oraz każda osoba sprawująca kontrolę nad pracownikami ma obowiązek znać przepisy o ochronie pracy. Sytuacja niejednokrotnie wiąże się z koniecznością odbycia stosownego szkolenia, które pozwoli nabyć odpowiednią wiedzę. Abstrahując od tego, odnieśmy się jednak do konkretnych przykładów. Pracodawca ma przede wszystkim obowiązek organizowania pracy w taki sposób, aby zapewnić pracownikom bezpieczne warunki. Poza tym, pracodawca musi pamiętać, że to właśnie na nim ciąży obowiązek zapewniania regularnych kontroli stanu bezpieczeństwa, usuwania ewentualnych uchybień, informowania o ryzyku zawodowym czy zapewnienia stosownych środków profilaktycznych.
Obowiązki kierowników
Pracodawca to tylko jedna z grup, na której ciążą konkretne obowiązki w stosunku do pracowników. Kolejną grupę stanowią kierownicy. Jest to szerokie grono osób, do których zaliczają się m.in. kierownicy budowy czy brygadziści. Ci z kolei muszą zatroszczyć się o odpowiednie organizowanie stanowisk pracy, dbanie o to, aby pracownicy byli wyposażeni w środki ochrony osobistej czy egzekwowanie przestrzegania przez nich przepisów BHP. Poza tym kierownicy są zobligowani do wstrzymania prac i podjęcia stosownych działań w przypadku pojawienia się czynnika zagrażającego życiu lub zdrowiu pracowników.
Uprawnienia i obowiązki pracowników
Wspomnieliśmy dotychczas o obowiązkach, jakie dotyczą pracodawców oraz kierowników. W tym miejscu nie zapominajmy również o pracownikach, którzy poza swoimi prawami mają też ściśle określone obowiązki. O ile pracodawca jest zobowiązany do informowania pracownika o zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy, to tak naprawdę w gestii pracownika leży odpowiednie zaznajomienie się z nimi i przestrzeganie ich. Poza tym, na pracownikach ciąży m.in. obowiązek poddawania się okresowym badaniom lekarskim, wykonywania pracy zgodnie z wcześniej wspomnianymi zasadami BHP czy niezwłocznego informowania o ewentualnym wypadku. Z kolei jednym z głównych uprawnień jest prawo do zaprzestania wykonywania pracy w momencie, gdy zachodzi podejrzenie, że warunki pracy nie odpowiadają zasadom bezpieczeństwa i higieny pracy na budowie.
Bezpieczeństwo i higiena pracy na terenie budowy
Bezpieczeństwo i higiena pracy na budowie porusza również temat związany z szeroko pojętym zagospodarowaniem placu budowy. Wszelkie czynności należy wykonać jeszcze przed przystąpieniem do prac. W szczególności mówimy tutaj o czynnościach, takich jak ogrodzenie terenu, doprowadzenie mediów, zapewnienie oświetlenia czy wytyczenie dróg będących przejściem dla pieszych. Samo ogrodzenie powinno być wysokie przynajmniej na 1,5 metra i nie stwarzać zagrożenia dla osób postronnych. Czasami można spotkać się również z sytuacją, w której ze względu na czynniki niezależne od inwestora, ogrodzenie terenu budowy nie jest możliwe. W takich przypadkach należy zastosować odpowiednie oznakowanie ostrzegawcze w postaci tablic, a także zapewnić stały nadzór, jeśli wymaga tego sytuacja. Droga dla pieszych powinna z kolei mieć szerokość co najmniej 0,75m dla ruchu jednokierunkowego i co najmniej 1,2 – dla ruchu dwukierunkowego.
Strefy niebezpieczne i plan bezpieczeństwa
Pozostając przy temacie szeroko pojętego zagospodarowania terenu budowy, musimy również poruszyć zagadnienie dotyczące stref niebezpiecznych, czyli takich, w których występują zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi. Należy pamiętać, że strefy niebezpieczne budowy powinny być oświetlone i oznakowane na przykład za pomocą znaków zakazu. Co więcej, strefa niebezpieczna powinna być odgrodzona w sposób uniemożliwiający przedostanie się do niej osobom postronnym. Przejścia, przejazdy i stanowiska pracy w strefie niebezpiecznej zabezpiecza się daszkami ochronnymi.
Musimy także zwrócić uwagę na to, że kierownik robót jest zobligowany do sporządzenia planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Wspomniany dokument, oznaczany w skrócie jako BIOZ, jest opracowywany z wykorzystaniem informacji dostarczonych przez projektanta. Sam dokument powinien zawierać warunki prowadzenia robót i specyfikę obiektu. BIOZ powinien być opracowany przed rozpoczęciem robót budowlanych. Obowiązek stworzenia tego dokumentu powstaje gdy:
• Roboty budowlane mają trwać dłużej niż 30 dni i jednocześnie będzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników lub pracochłonność planowanych robót będzie przekraczać 500 osobodni;
• Na inwestycji będzie wykonywanych co najmniej jeden z rodzajów prac, wymienionych w art. 21a ust. 2 ustawy Prawo budowlane (są to prace stwarzające zagrożenie dla życia i zdrowia pracowników, jak m.in.: prowadzone w pobliżu linii wysokiego napięcia, z ryzykiem upadku z wysokości lub przysypania ziemią, prowadzonych w studniach, pod ziemią).
Szczegółowy zakres i formę BIOZ określa rozporządzenie.
Zapewnienie środków ochrony
Poza wspomnianymi dotychczas wymaganiami, dodatkowo musimy wskazać na obowiązek zapewnienia środków ochrony osobistej i zbiorowej. Duże znaczenie ma w tym przypadku rodzaj wykonywanych prac oraz zajmowane stanowisko. Za przykład konkretnych sprzętów można podać akcesoria chroniące głowę – kaski, które powinni posiadać pracownicy narażeni na ryzyko ewentualnego upadku przedmiotów z wysokości. Bardzo ważna jest również wszelkiego rodzaju odzież chroniąca twarz i oczy w przypadku kontaktu z substancjami drażniącymi wspomniane części ciała. Poza tym należy pamiętać o innej odzieży ochronnej, odpowiadającej za bezpieczeństwo słuchu, rąk czy nóg. Niemniej, tak jak wspomnieliśmy, wiele zależy od charakteru prac.
Bezpieczeństwo i higiena pracy na budowie to zagadnienie odnoszące się do szeroko pojętej identyfikacji i minimalizacji zagrożeń wynikających z charakteru wykonywanej pracy. Należy pamiętać, że niezbędne do wykonania czynności są ujęte w polskim prawodawstwie, m.in. w ustawach, takich jak Kodeks Pracy czy w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych. Co więcej, poza spełnieniem wymagań dotyczących procedur i sprzętu, pracownicy powinni zostać przeszkoleni i przestrzegać przepisów BHP.
Potrzebujesz profesjonalnej pomocy prawnej w sprawach związanych z prawem budowlanym? Nasza kancelaria prawnicza oferuje kompleksowe usługi, w tym analizę umów, reprezentację przed sądami oraz doradztwo w zakresie przepisów dotyczących budownictwa. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać skuteczną pomoc prawną i rozwiązać swoje problemy prawne.
